チャリの「重荷下ろし」とシェラ、ディゴ人、ライカを「外に出す」ンゴマ(data)

2週間後のクブラ・ミジゴについて

991

Chari(C): 「荷物を下ろす、重荷を下ろす(kuphula mizigo)」って聞いて、どんな風にかって言うと、その人から怠惰さ(ukaha1)を取り除いてもらうということよ。だって、もし重荷をまだおろしてもらっていないなら、あなたは畑仕事も嫌だし、荷物を運ぶのも嫌だし、あなたは大きなため息ばかりついている人のままよ。そこで、そんな風に、あなたは重荷をおろしてもらうのよ。 Murina(Mu): そこで、その荷物を取り除いてもらうのさ。 C: 身体のなかから、その怠惰さを外に出してもらう、そうしてあなたは家事を与えてもらうのよ。 Mu: その場にあるこんな鞭でね。 C: あなたはしたたかに鞭打たれるの、そこで。 Hamamoto(H): その施術師によって? C: そう。 Katana(K): というのは、あなたは怠け者であることにすっかり慣れてしまっている。いつも一日じゅう、ため息ばかりついているような人。そして本当なんだよ。もし人がディゴ人の憑依霊かシェラに捕らえられると、怠け者になるんだよ。

992

Chari(C): 私は怠け者だったけど、その中でも先頭なのよ。 Hamamoto(H): でも、先日はお母さん、畑耕してたですね、あなた。 C: この病気のせいだったのよ、あなた。私はね、お父さん2、終わってました。二度と畑仕事はしないと考えてたの。(畑仕事をすると)病気が、突然始まっちゃうのよ。そしてこの心臓がね、こんなふうに言うの。「ああ、私がこんな風だったら、いったい何を食べたらいいの」ってね。 H: そこで、重荷を下ろさないとと? C: そう。 H: ところで、その荷物ですが、ムズカで(muzukani3)用意されるのですか、それともそこに持って行くのですか?5 Katana(K): それはムズカで用意されるのですか?彼はこう尋ねているんです。そのムズカにある荷物は、ムズカで作成され、そこに置かれて、それから運ばれるのか、それとも? Murina(Mu): ちがうよ。憑依霊自身だよ、その怪異(vituko6)の一つだよ。だって、そいつ(シェラ)は常に、荷物でいっぱいなんだから、憑依霊自身が。 C: あなたもね、シェラ自身、シェラに突然出くわすことがありうるのよ。ちょどそこの扉のあたりでね。であなたがそいつを見ると、なんと(荷物で)いっぱい。

993

Chari(C): あなたがそいつを見ると、そいつは若い椰子の実(madafu7)やら、たくさんの編み袋やらを抱えている、でも人間じゃないのよ。そしてお前に挨拶する、お前も挨拶する。そしてお前が外に出て、辺りを見回すと、そこには誰もいない。 Katana(K): そいつはシェラだ、おしゃべり女(chibarabando8)だ。 C: さてさて、あなたはもう取り憑かれている(achikupagaa79)のよ。

991,"解説","クブラミジゴ シェラの儀礼1","Murina and Chari"," C: Viratu vya ukasikira kuphulwa mizigo, ni yunauswa ukaha. Maana uchikala kudzangbwe kuphulwa mizigo, hata kurima kpwenzi, kutsukula mizigo kpwenzi. Ni phondakala u wa hofyii kpwenda. Ndo sambi viratu ndo unaphulwa mizigo. M: Ndo yinauswa yiyatu miyo yiyatu. C: Unalaviwa uratu ukaha muratu mwirini, yaani undakala unahewa makazi. M: Na milanga hiyi dza phapha. C: Undachapwa sana phapho. Q: Ni yiye muganga? C: Eee. K: Maana udzibara u mutu mukaha tu, saa yosini u mutu wa kupiga hofyii. Nayo ni jeri mutu achigbwirwa ni p'ep'o wa mudigo hebu shera ni kukala mukaha. ","kuphula mizigo,shera,ukaha,kayamba,mudigo",1989/12/1 0:00:00

992,"解説","クブラミジゴ シェラの儀礼2","Murina and Chari"," C: Be nidzikala mukaha ela mino ni mbere. Q: Lakini dzuzi mwarima mayo mwimwi. C: Bemba uchikala ukongo uo baye. Mimi, baba, dzimala. Tsililikana kahiri kurima. Hata nihenda udukira kare.. yo roho, yichidza yakpwamba Be mino hata nichikala vino, ndaryani mino? Q: Ndo mpaka uphulwe mizigo? C: Eeh. Q: Sambi yiyatu mizigo yindakala yinenda tengezwa ko muzukani, hebu yindakala yinatsukulwa? K: Yihenda tengezwa ko muzukani? Yunauza yunamba yo mizigo kura muzukani yihenda umbwa yikenda ikpwa kuko, ndo yikenda walwa hebu? M: Haaka ni ye nyama mwenye vituko vivyo, maana saa zosi ye yu tele mizigo, ye nyama mwenye. C: Uwe unaidima ukadza udukirwa ni shera mwenye shera, dza phapha kare muryangoni phapha. Na ukamona yu tele. ","kuphula mizigo,shera,ukaha,kayamba,mudigo,目撃,重荷",1989/12/1 0:00:00

993,"解説","クブラミジゴ シェラの儀礼3","Murina and Chari","

C: Unaidima kumona yutsukula hata madafu, mikoba, na tsi mutu. Na akakulamusa na ukalamusa. Hata uchamba unalaa pho phonze, chamba unamutsungurira, kakuna mutu. K: Ni shera hiye, chibarabando. C: Haya achikupagaa sambi.","kuphula mizigo,shera,chibarabando,目撃,重荷",1989/12/1 0:00:00

12月15日 「嗅ぎ出し」と徹夜のカヤンバ

Mwamokoへ出発前の唱えごと

1460,"呪文","チャリに対する(出発前)1","Murina (at Murina's mudzi)"," (ムリナ、出発前にスワヒリ語で呪文) Nataiza taireni, tena taireni kabisa mafundi. Singesema saa hizi basi. Mukosa huwa mumoja, jamanini. Ni kweli? Hata kumwambia kwamba tunaondoka, tunakwenda kwa kazi. Na ni lazima tuambiane. Na ni lazima tuelezeane. Lakini nishakubali kosa langu. Kwa ajili ya nini tumeshika safari tu, maamuma. Kabila kujulishana. Na kuna wangwana wengine ambao hawatumii midiriki ya nchi. Yale ni watu wanatumia maji ya anga na ya mwisho. Akina ilimu dunia, na hivi basi nasema. Kuna kipindi cha wale akina mashera, akina mushonga malinda wale. Kuna kipindi cha wadigo, kuna kipindi cha akina malaika. Wadogo wa upepo. ","p'ep'o,swahili,mudiriki,muhaso,shera,laika,digo",1989/12/15 0:00:00

1461,"呪文","チャリに対する(出発前)2","Murina (at Murina's mudzi)"," Ninasema na wewe mufalume Jabale. Simba kurusi we mararuwa. Ninasema na jamba mukuu wa majoka mukalia mwamba. Ninasema na mwarabu maskati, marohani. Ninasema na bulushi musaji. Ninasema na korani ilimu. Ninasema na mwalimu sudiani makka, muzurura makka. Ninasema na mwarabu wa kipemba ngarawani. Ninasema na mwarabu wa kisomalia. Tena ninawashaulila. Taireni kabisa wangwana, nashauliza kabisa wangwana. Nawashauliza kabisa wangwana. Wafundi wote nawashauliza taireni. Na taire haibwagi(ディkubita) mutu wangwana. Mujue kutoka dakika hii tuko ndani ya kazi ya akina malaika, na akina midigo. Ninawashauliza sana mafundi wangu. Ninawashauliza wa Chakichaki, wa Vumba na Konde la maji, akina ziwa la damu, wa ngarawani, nyoteni, na wa Vumba. Nyoteni. Ninawataiza. Wa iditi nyote ninawataiza. ","p'ep'o,swahili,jabale,jamba,mwarabu,rohani,bulushi,sudiani,mupemba,許し",1989/12/15 0:00:00

1462,"呪文","チャリに対する(出発前)3","Murina (at Murina's mudzi)"," Wakina sudiani makka, zurura makka. Wakina allimu dunia, mufalume Jabale, mukuu wa aridhi mukalia anga. Nasema kabisa na wewe mufalume jamba, mukuu wa majoka mukalia mwambani, pembe ya dunia. Na saba na sabini munifungulie rehema ya mwenyezi mungu na mutume salalafu alali wa salahu(アラブ語) na mwenyezi mungu. Mutubariki kwa siku ya leo. Aman. Ninamupa siku hiyo yendeleze paka kwa mwenyezi mungu. Mwenyewe atuchukulie siku yetu. Kwa amani njema kwa mwenyezi mungu na mutume. Salulahi wala asalahu, amani(アラブ語). Kwa hivyo taireni kabisa mafundi siwe mukaona munaoga midiriki, mukasema 'bilali fakini(アラブ語)'. Ikitu hii yinatokea pande gani? (アラブ語を延々と喋り始める) Jirani zangu, kila mumoja ajitenge na tuendeleze. Tuendeleze na kazi kwa wema. Tuendeleze na kazi kwa amani.(3回繰返し) ","p'ep'o,swahili,jabale,sudiani,許し,mwenyezi mungu,土着",1989/12/15 0:00:00

1463,"呪文","チャリに対する(出発前)4","Murina (at Murina's mudzi)"," Kwa kushirikiana na udugu na ujirani. Aman. Kwa hivyo hakuna kutia muwasho(←ku-wawa). Hakuna kumuchoma. Hakuna kumuyeyusha akili. Hakuna kumupoteza damu. Hakuna kumupasuwa roho. 'Lala haula(アラブ語)' Kuwasha kwa mwenyezi mungu namwambia. Tena shaulilani kabisa. Ende akaoge mudiriki hiyo. Hiyo ni wale akina michonga meno. Leo ndio wakati wao kwamba tunashirikiana nao. tuiwapeani kazi yao. 'La haula wa salamu.' Ndugu zanguni, ndugu zanguni, mwinyi mwinyi. Mukosa huwa mumoja. Ndugu zanguni, taireni. Taireni kabisa, wangwana, Aman. Ndugu zanguni nwambiane taireni. Wa Vumvu, taireni. Wa Shake taireni. Wa Midodoni taireni. Wa milimani, taireni. Taireni akina mukalia mwanga. Taireni akina alimu dunia, taireni. 'Shailula, Aman.' (再びアラブ語のみで喋る) ","p'ep'o,swahili,症状,mwenyezi mungu,arabic",1989/12/15 0:00:00

ニャマウィ氏の説明

1464,"問答","チャリのクズザの前に1","Nyamawi and Murina(at Mwamoko)"," N(呪医 Nyamawe): Mucheo wahenza kuhendadze? Kuhewa ndonga ya malaika, na ichiliku na mudigo. Bada, kazuza, na vivi yundahenza kuzuza. Haswa kakala si kwenu kure, akakala ni winga dza phapha(Mwamoko), na vivi arivyo yuyu musena na mimi, kuratu kuzuza hasa charo cha kpwanza angere kudza anzira phapha. Dza yuyu musena yutuwiwa ni mukongo yunahenzwa kpwenda zuzwa. Ama dza mimi dzituwiwa ni mukongo, nikamba mino tsindakpwenda ufanya uratu uganga, maana nina mwanamadzi wangu dza yuyu. Nikadza mutuwa dza yuyu, kpwa nahenza akazuze. Namanya nyuma kuna chisiku. Be gago maneno gangu ninakpwambira kpwa u mwanangu, ela gago tsimwambira mutu. Mino nakpwambira kpwa u mwanangu. Mala uratu wako, uratu wako. ","ndonga,kuzuza,laika,ichiliku,mudigo,muganga,初仕事,mwanamadzi",1989/12/15 0:00:00

1465,"問答","チャリのクズザの前に2","Nyamawi and Murina(at Mwamoko)"," N: Hata nichidza nichimanya yuyatu ndamumanya mimi yuyatu kpwanza vivi kpwanza kazi yunayifanya. Yiyatu ya kuzwa nindayimanya mimi. Dzikpwamba udze na mbuzi na kuku wa mwiru na mweruphe. Hudze husagale hiphano kaphana hata mwanamadzi. Undamutsakula mwenye ye mwanamadzio, wakukala yundauka na mucheo. Nidze nikupe yiyatu ndonga ya mafuha na yiyatu yinjine ya unga. Nikupe na madaraka na mucheo. Nimupangire njira ya kuchirira. Kakala ni mw phephi na mutu hiyuno yedzigbwirwa dza yuyu yunahenza kuzuzwa, nimwambe be yuyu yunahenza kuzuzwa hivino na hivino. Na mino be hata tsidza... Haya nikamulorera vyodzikpwenda fanya, na mino mwenye ni kuku nyuma na yiyi ndonga. Hata ni chilaa phapho, nikamupa ndonga yiyatu, nikamwamba Haya. Enda vyako. Ukafanye kazi.... ","kuzuza,mwanamadzi,ndonga,mafuha,unga,指導",1989/12/15 0:00:00

1466,"問答","チャリのクズザの前に3","Nyamawi and Murina(at Mwamoko)"," N: Mukongo mwambire hivi, umwambire hivi. Na ndonga hiyino. Yino, yino ya ichiliku, yino ni ya kukurinda, ya kutsukula kuratu. Yino yinjine yinakurinda, yino. Mwenga udziyiricha kuko. Yino yinakurinda. Haya maneno genye. Maana uwe ugagomba hikura, ndigo godzikpwamba go. Tsikpwambire hivyo, hebu uhenzadze we? Mwana, uwe, vidze uwe? Hurira huu. Ufanye riri rako rodzikureha urimale. Alafu ndo usagale hata kumba ni machero udzigamala, aganga ndahendadze vino? Undambirwa milimo vyo vichiravyo. Hebu udzikudza ulembwe? Be uwe kala ku mwanangu, ngere kukulemba, be nikaphauka mino. Maana nyo utu wosi nawidima sambi uo. Mino uo wosi nawidima sambi. Kukufanyira ndonga vivi sambi. Kukukalangira mihaso vivi sambi. Nawidima. Baye ndakulemba mba uwe. Hebu uhenzadze we baye? ","kuzuza,mwanamadzi,指導",1989/12/15 0:00:00

1467,"問答","チャリのクズザの前に4","Nyamawi and Murina(at Mwamoko)"," N: Unahenza nikufanyire utu wa kukuokola, hebu unahenza nikufanyireni we. Haya hurira. Hurira huu vivyo. Vivi be hurira huu. Baada mucheo yuyatu chitswa unacho mwenye. Na yunachimanya mwenye. Yundaphirikpwa mwenye mwanzo, nikokukala yu kure. Lakini kakala yu phephi, be mimi vivi nami ngere tsina wasiwasi, kakala yu phephi. Akadza mukongo wa kuhenza kuzuzwa, mino namba naiha mwanangu, adze vyakpwe mwanangu. Haya ngoma hiyi baye. Na yiyi be ni ya kpwenda weruni. Na tsikufunza. Undakpwenda funzwa kuko. Undaphirikpwa ni p'ep'owo mwenye. Haya pharatu chikala unenda, mino kuno nyuma. Nina yino ndonga. Uchifika, nenda nikafanye garatu gangu nigafanyago pharatu. Chidzako nakutsukurira ndongayo mbidzo nakupha. Haya kagbwire mwanamadzio. Kumba ni ye mulumeo, ndiye mwanamadzi. Uchenda phenya pangani kulaa...Unamba hivino, namba hivino. ","kuzuza,mwanamadzi,指導,初仕事,kayamba,weruni,konyesa mihi",1989/12/15 0:00:00

1468,"問答","チャリのクズザの前に5","Nyamawi and Murina(at Mwamoko)"," N: Uchenda chikala udzitapira panga, kunalaa kusi ko pangani. Unahenda hivino, unahenda hivino, unahenda hivino. Aaa udzisinywa ni kukala kundakpwenda hiko, unahenza kudzira phapha. Haya kahende hivino, uhende hivino. Chidzako uhende hivino. Haya chilaa phapho mutu yundaphola. Unenda funga ngata. Kahende hivino, hivino hivino. Samba baye? Yuyatu ni ndonga kayituwiwa ni zombe. Kulaviwa nze ndo kpwenye zombe. Ndo kpwenye anamadzi. Ela ndonga yiyatu kayituwiwa ni zombe. Yinahenza uwe mwenye na mucheo, na ye muganga na mwanamadzio umukuluphiraye uwe mwenye. Maana ye yundakala yunamanya gosi. Wakati uo be yundakala yunamanya gosi. Mutuwe achenda phenya pangani, ye yu tayari kumulunga(kutuwa). Be ni ga pore baye ati. ","kuzuza,mwanamadzi,指導,初仕事,ngata,kulavya konze,zombe",1989/12/15 0:00:00

1469,"問答","チャリのクズザの前に6","Nyamawi and Murina(at Mwamoko)"," Nyamawi(Ny): Be mwanache uwe vyo. Kakala kuvyarirwe ni Chimera wehu uwe, mino ngere kukpwamba nipa rero go magana mairi na kuku mweruphe na mwiru, kagule. Nidze nikufanyire. Kpwa ndo uhenzavyo. Be utuo wosini wenye nikumanywa ni atu gande. Kamutsakule mwanamadzio. Na mucheo na uwe mwenye. Mwanamadzio mwenye wakukala uchimanya Mino tsipho. Yuno (mwanamadzi) yunauka na muchetu wangu anenda zuza vyovyosi. Kaphana neno. Udze naye hipano. Undapata tsoga mbiri, mwanamadzio. Na undambwa chikala udzimanya kuna utu fulani, kahende utu fulani. Ni mwanamadzio yiye tsiye tana mwako mukobani. Tsi ao osi. Ano ni anamadzio a wira, ano. Na aa kaandatuwa chila tsiku. Haya nami siri yangu tsiyambira atu anji wahi. Haya dzikpwambira chidzako niyuga. We hata ku mukongo. Chari(C): Tsi mukongo vivi? Nirivyo tsi mukongo? Hata naolagbwa nini? ","kuzuza,mwanamadzi,指導,mukoba",1989/12/15 0:00:00

屋敷での「嗅ぎ出し」

1470,"儀礼","チャリのクズザ01","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N(呪医Nyamawi): Aaa. Ni mila tu ya chiganga. Chikala mutu yunaonyeswa, dzakpwamba yunahenza kuonyeswa mihi. Mino na chikala nakpwambira be nakpwambira kpweli. Kuna hata malaika tse uwe. (muganga yunavuga mavuo.) Haya go madzi nagadze haraka. Ni mila tu ya chiganga. Ima ko nzingo ya yiye, nyuma ya yiye. Heka munachelewa? Man: Muchetu wakala mure dzakpwamba ni mulume. N: Asenani! Gatuwiwa Puma, hebu dze? (about madzi) Amba we kulola dzulu unamufyula mushipha ye mucheo. Amba mwi mwawala are, ayawenu awala adide adide. Mwi muchiwala are. (makokoteri 開始) ","kayamba,kuzuza,laika",1989/12/15 0:00:00

1471,"呪文","チャリのクズザ02","Nyamawi(at Mwamoko)"," Hai, hai, hai mwana matoro, mwana ngiya, mwana muyungo, haya. Hai mwana muchecheko, mukubwa wa bahari. Uwe kukuso ukukusaye vidudu, uchisindika maweni, ukaphirika pwani. Be waphirika pwani Chari. Vivi Chari yunahenzwa ateremuke phapha ziyani. Kuku kuna alume ambao a kuko. Ano meligana be mukanireni, mukanireni, mukanireni, mukanireni. (中断) Yukpwendaphi yuno wa chibakuli? Atu ana kondwe aa. Ima phano na gano madzi go. Chiza kuku pia. Gano madzi go. Heka gaga ga mumu vuoni uchimwagira. Siteteme gaga ga mumu vuoni gaga. Wala chibakuli. Gachisira onjeza manjine. Heka tu. Mwaga tu go madzi. Mwaga pore, lakini. (makokoteri再開) Hai, hai, hai mwana matoro, mwana muyungo, hai. Hai uwe chiliku, mutu wa muchocho, mutu wa umeme(ス), mutu wa upanga(ス). ","kuzuza,kayamba,ngiya,matoro,muyungo,ziya,kusi,meligana,chiliku,vuo",1989/12/15 0:00:00

1472,"呪文","チャリのクズザ03","Nyamawi(at Mwamoko)"," Kakuna kondo kahiri. Kakuna kondo kahiri. Bahari, baharini, baharini, baharini. Kumudzira nguvu za tototo. Kakuna kahiri. Yuyu kumuhenda muzuzu. Kumuhenda wa konda. Kumuyumbisa chitswa. Kakuna. Kakuna kahiri vivi. Hai. (中断) Heka tu, we. Heka. Tsitetema. Heka. Man: Heka, hata ukaheka na makodzage. Maana ro richilaa phapho ni bahi. N: Ro richilaa phapho ni bahi. Karindatumika kahiri. Rindavugbwa rinjine. (makokoteri再開) Hai, hai, umuriche, mwana matoro, umuriche. Ziya ni riro. Kakuna mutu kpwahukpwa ni moyo. Kakuna mutu kuhendadze? Kakuna mutu kuphya. Kakuna. Chikala wakala akaphya ni uwe, mwana marera, mwana muyumbo, mwana matoro, uwe mwana mukangaga. Uwe ichiliku, uwe mwanadigo. ","kayamba,kuzuza,kondo,chitswa,ziya,marera,muyumbo,mukangaga,ichiliku,mudigo",1989/12/15 0:00:00

1473,"呪文","チャリのクズザ04","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," Teremukani ziya bomu ra mangera. Karibu, karibu, karibu. Na kuteremuka tototo ziyani. Kakuna kondo. Haini. (中断) Heka uchitiya mumo, uchidzimwagira? (makokoteri 再開) Hai. Umuriche, umuriche, umuriche, umuriche. Hai. Umuriche, hai, hai, umuriche.(チャリに水をかけている) Hai uwe mwana mukulumba. Kakuna kondo kahiri. Umuriche. (同上) Ptu. (ndonga を吹いている, チャリ yugolomokpwa) Kahurire, kahurire, kahurire. Kakuna kondo. Kahurire. Ptu. Na mimi tsikuchimbira nawe. Hata uchidzirwa ni ye p'ep'o wa kurya atu. Nahuryane kamare. Gasire. Maneno ga fujo tu. (チャリ kugolomokpwaし、喋り出す) ","kayamba,kuzuza,ziya,kondo,golomokpwa",1989/12/15 0:00:00

1474,"儀礼","チャリのクズザ05","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," C: Hofyi, hofyi, (繰返し大きな声でため息). Nahenza madzi. N: Aaa we wakuhenza madzi we. Uka. Tsiwe yedzikpwiha uwe. Kpwanza udzikudza tuwa ni? Na atu ana kazi yao pho? Haya sambi udzikudza tuwa ni? C: Hofyi, hofyi, hofyi. N: Unahenza madzi udzikudza tuwa ni phano? Aa tsiwe yedziihiwa. Yedziihiwa ni mutu munjine. We udzikudza tuwa ni? Tsikpwihire kpwanza uwe. Tsikpwihire, tsikpwihire. C: Aaa eee aaa eee. N: Tsikpwihire, tsikpwihire... Haya adzikudza hendani? Na tsikpwihire. C: (意味不明の言葉で喋っている) N: Hapana, hapana. Tsikpwihire kamare. Tsinambire gago. Tsikpwihire tse. Haya be uchikala udzikudza munyani, buta munya, wende kpwenu. ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,madzi,jinja,要求,別人,妨害",1989/12/15 0:00:00

1475,"儀礼","チャリのクズザ06","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: Buta munya, wende kpwenu uwe. C: Nahenza madzi bee. N: Unahenza madzi. Be undahewa ni nyani? Na gano tsi gako. C: nahenza madzi mbaa. Naphya mino. N: Amba higa higa higa oga gago. Oga hata ugamale gosi gago. Undakala hebu, hebu, sikizani. Undakala kupigika karibu. Na sino hundakuricha. Undakala kupigika karibu. Sino hunahenza karibu. Mutu huchimupiga karibu, adze pore pore. Haya we sambi unahenza madzi. Na madzi hudzikupha sambi. Mbona unaandika kondo. Hee? C: Na chiru. N: Aaa. Be chikala una chiru,..(屠殺された鶏について) aa ungemuricha hata akafa mwenye baye. Ngere udzimuricha tu. Man: Lakini yuchere muzima. ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,madzi,jinja,要求,別人,妨害,kuku,屠殺",1989/12/15 0:00:00

1476,"儀礼","チャリのクズザ07","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: Sino hudzikupiga karibu sambi, una una... C: Bemba mino dziloka vino. N: Sambi udziloka, kudza hendwadze? Siwe yedzikpwiha, uwe. Sino hudzikpwiha unaona sino. C: Bemba narenga mimi. N: Unarenga be, unarenga voro. We unarenga na kondo. Haya unarenga dze vyo uwe? Heka unarenga vyo? C: Naphya be. N: Hundakupha. Samba sino hudzikupha? Samba sino hudzikupha go madzi? Eee? Samba hudzikupha go madzi? C: Nidzimala vivi. N: Haya uchikala udzimala gariche. Ndakutiyira manjine. (女たちに) Mwi! Vidze munachelewa na madzi mwi? ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,madzi,jinja,要求,別人,妨害",1989/12/15 0:00:00

1477,"儀礼","チャリのクズザ08","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: Haya udzituwani na chirimanjaro hiko? Haya sambi udzikudza tuwani na tsiwe yedzihiwa. Haya haya haya, atu ana maneno ga ichiliku na midigo na malaika. Haya uwe udzikudza tuwani na kuna kaziyo phano? C: Hata mimi na malaika. N: Na uwe nawe u malaika. Be heka unakala musiru? U musiru kpwadze? C: Tsidima kugomba. Mbavu zinagbwirwa. N: Gomba pore. Amba we u musiru. Haya we undaidimadze kugomba, nawe u musiru? Undaidimadze kugomba nawe u musiru? Nzoo pore. Maana tsikukosere madzi kamare. Sikukosere madzi. Unapata sambi madzi manji genye, undapata. Unahewa madzi. Kpwehu kakuna choyo na madzi, sino kpwehu. Hata ganajera. Kpwehu ganajera madzi. Murina: Yaa zuruu..(Murina 水を振りかけながらアラブ語を唱える) Haya reha manjine. ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,要求,別人,妨害,chirimanjaro,arabic",1989/12/15 0:00:00

1478,"儀礼","チャリのクズザ09","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: Haya udzisikira dze? C: Ni mutswano. N: Ni mutswano. Haya sambi heka utsuma kurenga na usiru. Na sino hunarenga tototo. Haya utsuma kurenga na usiru kpwadze? Na swi hudzikutiya ziyani. Na ndivyo uhenzavyo. Haya we kudza(neg.) ukapiga njerenjere. Ukamba 'ni tototo.' Uwe unadza na usiru, wamba mwiri unaphya. Mwiri unaphya. Samba mino dzukupha ziya woge? C: Be sambi munanilagula mino. N: Haya be sambi. C: Be sambi unauka nyo ukongo mino. N: Vivyo be unauka nyo ukongo? C: Eee. N: Be nawuke. Naswi ndo huhenzavyo. ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,要求,別人,妨害,kuphya,kulagula",1989/12/15 0:00:00

1479,"儀礼","チャリのクズザ10","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: Na uwe nawe, chikala unahenza gako, unavina sambi yenye. Unavina sambi yenye, woge hata ukole. Haya sambi kaphana kondo phapha. Kaphana mushindano. Kaphana mushindano. Onjezani madzi. Anamadzi heka mwakudza na mukongo wenu, na vino munaandika kukala kandakanda? C: (意味不明の言葉で喋り始める,追加の水到着) N: Muriche baye. Chidzako tsimuhenzere gakpwe. Yuyu (mwalimu jinja) yundayuga uganga yuyu. M(Murina): Aa baye. Kabila vivyo, yuyu yunaidima kukuyuga. N: Aa. Natsiniyuge. Nahusikosane. M: Ima, nimusihi vivi kpwanza. (アラブ語を唱え始める) Kabila vivyo baye, unaona utu sambi.(チャリおさまる) ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,別人,arabic,説得",1989/12/15 0:00:00

1480,"儀礼","チャリのクズザ11","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: (Murinaに) Wamuwarirani yuno muche we? Ngere wamuricha hiyu. (Chariに) Be uwe kumba mwanao yu hivyo. Be mino tsimwenzi ye mwanao. Be we kumba u hivyo, simwenzi ye mwanao. Woman: Mba, ye yundaiga ameye kpwani. (鶏を屠殺、次いで占うために鶏は放り投げられる) N: Ha, tsupha kuku. Mucheo yuyu yunatsodzeka yuyu? Sindamutsodza. (チャリに向って)Mayo ee, u muzima? C: Ni muzima kamare mimi. N: U muzima kamare uwe. Kamukanye yiye, laika yiye. Wende kamukanye na yiye, kamukanye. Na kuku kpwehu uchidza, be karibu yehu ni yiyi ya madzi. Ndiyo karibu yehu. Na sino kahwenzi maneno manji be. Karibu yehu ni yiyi ya madzi. ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,別人,arabic,説得,鶏,供犠,占い",1989/12/15 0:00:00

1481,"儀礼","チャリのクズザ12","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," C: Nakoka bee. N: Uuh. Utsilale be phano. C: Unaniolaga. Niuke. N: Sagala pho dzuludzulu ya gongo. Kamwambire go maneno. Umutsoze tsoga kumi na mbiri phapha na kumi na mbiri phapha na kumi na mbiri moyo wa nyuma. Chikala unaatsoza ika vivi. Ni simutsoze nikabananga wira wangu wa dziloni. M: Aaa. Muricheni. Adziphake nyo muhaso. N: Haya. Kuku udziawala kare. Aa be haraka haraka. Mino nahenza nikunze pingu. Na zo pingu be zinahenza zizi mbiri, na mioyo michache. Haya haraka haraka. Maana mino senzi nilale machero. Niuyire kahiri gaga ga dzana. Sienzi. Aaa we baye kona wee... M: Aaa. Kayuga. ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,別人,説得,pingu,kutsodza",1989/12/15 0:00:00

1482,"噂","チャリのクズザ13","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: Yunayuga. Ukakala u moga na ko kpwako chitswani, kuna mutu wa kukpwamba 'hai'. Unamuricha(p'ep'oを) amba yuyatu... Woman: Kala muganga ni Dalu, kala ni yiye Dalu, hata yuhenda phauke vyenye. N: Uwe mutsedza wangu hangbwe, Dalu wakpwenda amba hinyano 'munenda kpwa Nyamawi, mwimwi. Una kazi yani yiye. Kalavya pesa.' Hata ni kondo yenye yiyo. Ano akala anadza ko kpwangu kudza lagulwa. Nichidza amba 'yuno Dalu samba hata wachimbira muniwe(患者のこと), hata wanyima(ス) pesa munziwe. Na kuchimbira uganga, udziuricha. Uchimbira nyama.' Phapho achenda(Daluが) zama. Ye wakudza gomba higo. M: Dalu yuphiye? N: Dalu ye wa Makamini. Be Dalu mwanzo kamwidima yuyu muchetu. Kamuheza hata muhasowe. ","muganga,批判,抵抗",1989/12/15 0:00:00

1483,"儀礼","チャリのクズザ14","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," Woman: Aaa yunachimbira. Yunauka vyenye. Undamona dzakpwamba yunenda tabawala(ス), kumba vira ndo charo. C: Laa. Mino be nihendedze? N: Uwe, uwe vivi enda kpwenu ukahurire. Ugodzere wira. Enda kpwenu ko milimani, kahurire kpwenu milimani... Enda kpwenu kpwa pore pore. Enda kpwenu kpwa pore pore. Sino hunahenza uzima kpwenderera mbere. Sino hunahenza kazi. Uganga kpwenderera mbere. Phondakala phanakopa, we nyosha na hiphano. Phondakala phanakopa, we nyosha. Ni hiphano kpwenderera mbere tu. Ukahewa chikombe. Mino dikudza na karibu phapha. Sidzire na maneno manji. Dzikupiga karibu tu. C: Bee mino tsina kondo. N: Kuna kondo. Be heka we hata unadza kuno? Unadza nihendedze? Udzikala unahenza uhendedze? ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,別人,説得",1989/12/15 0:00:00

1484,"儀礼","チャリのクズザ15","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," C: Dzikala nahenza vibadzi(dim.madzi). N: Udizkala unahenza madzi, udzihewa. Undahewa kahiri go madzi. Lakini vivi enda pore pore. M: Ga kunwa? C: Kpwani kaphana vibadzi vichache? N: Madzi vichache kaphana. Gahumirwa.. hata hudzinyala vino. We baba mvaha. Udzisahau muno. M: Muwa. N: Hapana hudzikala marashi samba na kahuhumire muno. A be kahuhumire vyenye. Kaphana. Ndakuhumira. Machero undapata. Undapata machero. Usihende kondo. Undapata machero. Undapata machero. Enda razi. Tsimurye, tsimurye, tsimurye uwe, muchina milimani, uwe muchina dziwe bomu. Tsimurye uwe muchina mukangagani, uwe muchina baharini, tsimurye.

","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,別人,説得,madzi,marashi",1989/12/15 0:00:00

1485,"儀礼","チャリのクズザ16","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," N: Sino yehu ni karibu, na sino phapha kahuna kondo. Akale muzima, akale muzima. Sino hunahenza ataphuke, akale muzima. Kpwanza machero namupha kazi machero. Namuhenza ende kuko, akatuwe mutu Puma. Machero na mucharo ni uwe be. Ndiwe mucharo. Wira ndakupha, na mucharo ni uwe. Na ndonga ndakupha machero. Kisha wende Puma. Na mucharo ni uwe. Tsipho kondo. Tsikukala yuno(Chari) ni mucharo, kisha ukakala ko mbere, unenda uchimufyeha mbavu, hata! Chikala unatuwa gago, sino hundakosana. Mino nakupha kazi ya tototo. Ya uchizuka, uzuke tototo.
Haya enda pore pore. Tsikufanya mambo manjine. Enda porepore. Nahutsameni phapha. Kondo ya phapha yisira. Hindeni hikura. MW(female muganga): Mwanzo undapata wira ubomu wenye, uvine sambi yenye, hata utosheke. Kuvugula. Tsimuvunza mongo mongo. ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,別人,説得,退出,人称,mucharo",1989/12/15 0:00:00

1486,"儀礼","チャリのクズザ17","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)"," MW: Kala ni wira unahewa wira ubomu muno. Hata uvine mwenye hata utosheke. M(Murina): Haya be uvugule mino dzikpwihira kazi phapha. Uhewe kazi, wende kpwehu ukahende kazi. H: Haya uvugule, mayo, uvugule. M: Mino vivi ndamupha kazi. (霊、各人と挨拶し握手を交わしながら去る。クズザは終了し、人々は木の下に集 って酒を飲み始める。) ","kayamba,kuzuza,golomokpwa,jinja,説得,退出",1989/12/15 0:00:00

雑談

1487,"雑談","呪医の教育1","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)","N: Unamanya ni muche na mulume. W1(Woman1): Ni airi kpweli. W2(Woman2): Ni airi bahi. N: Sambi chikala yuyatu mumwenga yuna munziwe alagulaye osi. Kpwala siku anadza osi. Yaani dzak'amba upigbwa karibu yuyatu munziwe. Rindakala tsi kosa riratu. Sambi ye achidza, achikala unarira, yunamba ni baha kala namutuwa yiye nikamwambira. Be sambi atu ahahu aidimadze? Mino nimanyavyo kpwanza, chikala dza vivi ni nyuma, we u mbere walaviwa nze. Be hata kakala udzigbwira uganga, na ni wa kuzuza, unaidima kukala nyuma. We ukanikaribisha mimi. Yaani kpwamba ni mwana madzi. Chikala muganga wangu wakamilika chiganga, namulolera. Ende vyakpwe, akamuwale huya. Phondakala phanamushinda, nindaphafanya. Nielewavyo. Haya. Sambi ye achikala unarira wivu.","muganga,kulavya konze,mwanamadzi,kuzuza",1989/12/15 0:00:00 1488,"雑談","呪医の教育2","Nyamawi and Chari and Murina(at Mwamoko)","W1: Yuna..mino tsiambirire. Lakini uonavyo wambirwa uwe, amba uwe ndiye mimi. Airi ni airi. Be nahende hukaanye go maneno genye. Go maneno genye, na be gandanywa go maneno genye. N: Be hiye yunadziyuga hiye, lakini naalorere uganga unafanywa. W1: Haya kona, ndo yunanza kpwamba dzuwa ridzetswa. Haya... Namba 'haa, chikala ridzetswa, lala. Ela kuchicha, machero utsirauke bule, ukadza onana na nzovu, kala hata saa zo mwenga uchidza fika atu a wirani. W2: Nitiye mihahu hebu nitiye mihi? N: Tiya mihahu. Tiya mihahu, chidzako utiye ya mudigo mihi mihahu nayo...","muganga,kulavya konze,準備",1989/12/15 0:00:00

徹夜のカヤンバ

1489,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu1) (solo) mwanamulungu mwanangu, mayo ziyani kuredza mvula namogopha mayo ziyani kuna marero (chorus) mwanamulungu mwanangu, mayo ziyani kuredza mvula namogopha mayo ziyani kuna marero (above repeated 3~4times) (solo) ziyani mwanamulungu wee ziyani mayo nambwa ni mayo 'pore' wee ukavyoge ziya ra uganga haini mvula ya vuri yagbwa yichinimala mwiri we ziyani mwanamulungu mukangaga munyetera ziya (repeated by solist 3~4times) (chorus) ziyani mwanamulungu wee ziyani mayo nambwa ni mayo 'pore' wee ukavyoge ziya ra uganga

","kayamba,mwanamulungu,ziya,marero,mvula",1989/12/15 0:00:00

1490,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu2) (*) twende twende dze(or vyo) mwanamulungu hiye eee (refrain from here twice or three times, the solist sometimes adding improvising variations such as

haraka haraka mwanamulungu twende wee)

naihiwa tsaka kulu kpwani ziyangbwa ra chechemu ziyangbwa karivyogbwa rivyogbwa ni muganga twende, twendedze? mwanamulungu twende wee ukavyoge ziya

","kayamba,mwanamulungu,ziya",1989/12/15 0:00:00

1491,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu3) Hoo lamukani achina madiwa lamukani achina madiwa muchilala, muchilamukani mutsilale sana mukabera uganga mayo lamukani mulungu hai

","kayamba,mwanamulungu,madiwa,kulala",1989/12/15 0:00:00

1492,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu4) Howa mwanamulungu mayo mwanamulungu a hoya mayo muganga wangu mayo mwanamulungu a hoya muganga wangu (合唱) mayo mwanamulungu hoya muganga wangu

","kayamba,mwanamulungu,muganga",1989/12/15 0:00:00

1493,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu5) kunalia ngoma ko ziyani kulia ngoma (以上2回繰返し) kuna mwana nyoka yunapiga hodi kunalia ngoma ko ziyani (合唱) kuna mwana nyoka, yunapiga hodi kunalia ngoma ko ziyani

","kayamba,mwanamulungu,ngoma,ziya,nyoka",1989/12/15 0:00:00

1494,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu6) mayo mwanamulungu akaonerwa we mayo kaonerwa we mayo navoya mulungu mulungu humukanze konerwa mayo navoya anangu navoya mulungu

","kayamba,mwanamulungu",1989/12/15 0:00:00

1495,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu7) vino mwingo, mayo mwingo wangu katezwa(ディnidzitezwa) howa mwingo wangu londa(ディ nahenza) mwingo aganga angu londa mwingo wa muganga ni zumiro

","kayamba,mwanamulungu,mwingo",1989/12/15 0:00:00

1496,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu8) hoo nikalole anangu Mwache nihendedze? kalole anangu kalole anangu Mwache kalole anangu

","kayamba,mwanamulungu,mwache,kulola",1989/12/15 0:00:00

1497,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu9) mwanamulungu anangu bwaga(ディkubita) ziya. chirya chikumbu ukumbuke bwaga ziya

","kayamba,mwanamulungu,ziya",1989/12/15 0:00:00

1498,"儀礼","チャリのクブラミジゴ01","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," カヤンバ開始 (mwanamulungu 1~9) mwanamulungu1 mwanamulungu2 mwanamulungu3 mwanamulungu4 mwanamulungu5 mwanamulungu6 mwanamulungu7 mwanamulungu8 mwanamulungu9
N: Pigani mwarabu. Mbona munaima. Pigani mwarabu. Mutsoye. (mwarabu1~3) mwarabu1 mwarabu2 mwarabu3

(チャリいきなり歌を歌い出す song of nungu ) C: Kurira nungu ee kuyeya nungu muganga wachimbira kondo kuyeya nungu aganga taire... cf. nungu(DB6010) Woman: Amba munambwa mumuuze mwi aganga. Man: Maana ngari kaimbire wira uo. Yukudzirwa ni chitu.

","kayamba,nungu,kugolomokpwa",1989/12/15 0:00:00

1499,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwarabu1) yo yo taireni ee mafundi taireni aganga taireni navoya koma mulungu mwema ee aganga taireni

(mwarabu?2) wagondomola moyo wanigondomola wee nariwa ni tabu wanigondomola moyo

(mwarabu?3) Eee mayo konilaako ziyani ngoma moroni wee nendako ziyani

","kayamba,mwarabu,k'oma,taire",1989/12/15 0:00:00

1500,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (chitsimbakazi1) (solo) Namutuwa rangi na makazi we Muyemuye na makazi manji nikavyoge ziya bomu yarabi we Muyemuye na makazi manji (Chorus) Namutuwa rangi haya rangi mayo na makazi hee Muyemuye na makazi manji nikavyoge ziya bomu hee Muyemuye na makazi manji

(chitsimbakazi2) chitsimbakazi hee hoo mayo hee dzibara vugula njira nitsupee chitsimbakazi cha mwanamulungu nariwa nini hee we mayo we mwanangu vugula njira nitsupee

","kayamba,kugondomola",1989/12/15 0:00:00

1501,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (musambala1) Sambala ee nauphiye we naihiwa sambalani we ukadharau uganga mimi mayo naihiwa sambalani wee uganga ndauricha ee chikala ni muzigo undauka na adigo ala muduruma undauka na aduru ee musambalaa urizwa nini muganga wa sambalani wee usidharau uganga

(musambala2) muganga sambala hee mwingo wangu ni tabu hee uganga wa chidigo uganga ndauricha mayo kondo haha howe mwingo wangu ni tabu hee uganga wa umbeya uganga wa chidigo ni tabu hee uganga ndauricha

","kayamba,ziya,ngoma",1989/12/15 0:00:00

1502,"儀礼","チャリのクブラミジゴ02","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Sema mwenye. C: Dzikala naloka tu. N: Dzikala unalokadze? Nawe uchiloka, sema. Naswi hudzilagana, chikala udziloka, useme. C: Be ni saa zizi? N: Haya zo saa za kusema ni zizi. C: Dzikala dzikudza lola tu. (chitsimbakazi 1 開始) (chitsimbakazi 1~4, musambala 1~3 チャリ自分から jinja 1,2を歌い出す。書き起こしは一部省略) chitsimbakazi1 chitsimbakazi2 musambala1 musambala2 jinja1 (jinja 2 全員で合唱) jinja2 N: Haya mwabaye maneno, mwabaye maneno, mwabaye maneno, kudzecha, kudzecha. C: Nahenza madzi baye. Nasikira chiru baye uwe. N: Mupeni madzi, mupeni madzi, mupeni madzi.

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,madzi,maneno",1989/12/15 0:00:00

1503,"儀礼","チャリのクブラミジゴ03","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Haya wahi. Nidzenwa madzi kare bahi. N: Haya baye, maneno baye. Uniambire kare maneno baye. Haa nyamalani, nyamalani. M(Murina): Hudzikudza ugangani. Na hunahenza huvoye koma. Hulavye uganga. Na kisha kuambirana ndo sawa, musena wangu. C: Tsina maneno mino. M: Kuna maneno? C: (聞き取れない) N: Unasikira vorovoro? Haya unasikira vorovoro vyani we? C: (チャリ、ガンダ語で喋る) N: Haya unasikira voro kpwadze? Ha uno ni wira. Na ni wira wa uganga. C: Heee, we, hofwi. Nakulamusa, be utsambe nina kondo bahi. N: Haya hata mimi nami nahenza unilamuse, maana tsi kondo baye. Maana mino dzikpwihira wira, udze uvine. Chiricho phapha unambire baye.

","kayamba,kugolomokpwa,madzi,maneno,jinja,異国語",1989/12/15 0:00:00

1504,"儀礼","チャリのクブラミジゴ04","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Na ye myenye aphole. Na machero uganga ukale tototo. Hura undaulavya, uphise anzio. Apate jiba(turn) rao nao, akale tototo. Ndigo go dzikpwihira mwabaye. C: (チャリ、ガンダ語を喋る) [change tape] (ガンダ語続く。ときおりドゥルマ語の単語らしきものも混じるが、理解不能) M: Ndurenge ni mukongo bwana. (チャリ、ガンダ語) M: Ndurenge ni mukongo. (チャリ、ガンダ語) C: Udzizsikira go nikpwambirago? N: Aaa be uwe unaniambira. Ela manjine tsisikira lakini. Vivi kona go uniambirago tsisikira manjine. C: Amba hee! N: Eee. C: Nidzikudza kulamusa na kukuphirikira mwana. Uwe kumumanya. Ye mwana ni Zenge. Unamumanya uwe?

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,mwana",1989/12/15 0:00:00

1505,"儀礼","チャリのクブラミジゴ05","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Aa tsimumanya. C: (チャリ再びガンダ語で喋り始める) N: Baye yedzimuricha nyumbani kare ye. Samba we udzimuricha ko nyumbani? Na samba ye munjine yedzinonyesa ndiye yuyu. (People burst into laughter) N: Anze kuphola yuyu yedzinonyesa, hata ye ariye nyumbani kahi ndiye Ndurenge, aphole. Mino nitsuma nikawale, we unamufyeha. Chikala unamufyeha, mino nihendedze? (チャリ、再びガンダ語) C: (聞き取れない)... kumanya masera maana wehu mudigo, kuna ngoma yehu digo, maana ni elimu. Mimi ni kukudza kulola tu mino, maana ni mudigo na maana ni musera(shera). Kumanya ni musera hiye. N: (laughing) Ni musera.. Ni shera uwe! C: We sambi kumanya ni musera we. Musera kukudza na kuhewa kazi ya wenu. na mudigo naye. N: Eeh kazi naye. C: Be ni kukudza kulamusa tu. N: Ee yo ni sawasawa. C: Ee Nichimona musena yunahewa kazi, nasikira raha. Be wee. N: Uchimona munzio ambaye unafanya kazi naye unasikira raha? Be utsiazize(←ku-ziza), utsiazize. C: Mino kpwanza nichikala ninaaziza, uwe kundaona mutu. Yunakunza kunza tu. Kuhewa kazi na kuphokera. Ela mino nakudza na kutseka na kukurira. (チャリ再びガンダ語) ","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,mwana,人称",1989/12/15 0:00:00

1506,"儀礼","チャリのクブラミジゴ06","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Haya be uchikala u vivyo, ni tototo. Uchikala undaaphisa njira aratu ayao, anzio aratu nao ahende kazi yao. Kpwa dza vyo wambavyo chikala nafanya kazi na nina musena ko nyuma, nasikira tototo. Haya be nami nasikira tototo. C: Mino natosheka kapindi(ギ) baye. N: Watosheka kapindi. Haya be chidzako uphise anzio baye, nao unalorere. C: Nagurirwa baye nguo bomu. Nichihewa chiluu baye. Nichihewa marinda manji, baye. Hayiyaa yaa yaa. N: Sambi amba ayao aphise ahende njira baye. Avale vituku. People around: (laughter) M: Undagurirwa vivyo go marinda. Elakini kazi yituwiwa mwenga mwenga. Nahuse yiyi ndo hugule marinda bwana.

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,人称,chirungu,nguo,marinda,要求",1989/12/15 0:00:00

1507,"儀礼","チャリのクブラミジゴ07","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Hata kumba unanilemba ni kuna. C: Nasikira raha uwe. Na raha uwe. N: Nakpwambira uhurire, undagurirwa chikala ni gago. C: (ガンダ語) N: Be vivi unaniambira ga kukala... chikala kugula nguo, ndo yuno kundamupha mwana, ni paka agule nguo? Sambi we baye. Sambi mino nami nakpwamba uni... C: Si mimi. N: Si uwe? Be heka we phano unaniambira, achigula nguo nyinji nami ndahenda nguo nyinji kpwa yundakala yugula. Vino nawe unanilemba. C: Haa tsi mimi be. N: Haya ni nyani? C: Nasikira kushononeka nami. (再びガンダ語)

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,人称,虚偽,情緒",1989/12/15 0:00:00

1508,"儀礼","チャリのクブラミジゴ08","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Napata chiluu baye, na nguo nyinji baye. Hata nasikira furaha. (再びガンダ語) Hata nichienenda, nasikira raha. kpwenda kpwenda. Yii Yee. (people around: laughter) N: Baye yo kondo kuyiwala we. Na we baye kpwa vyo urivyo, wapata chino chiluu we baye. Sambi we chikala wahewa chino, sambi nami kunionyesa phatu phachache, nikapata kuelewa chidogo. C: Nakupha phatu. nakuonyesani, unahenza utu wani? N: Nahenza mwana. C: Mwana wa kuvyalwa na magulu ga kpwakpwe? N: Na magulu baye. C: Yundakudza mwenye baye. undamona vyala sambi yenye. (people around: laughter) N: Chira chiluu chendakala chinatsukulwa ni nyani, chino, ni ani, chiluu chino? C: Yunadza kare vivi. Oo navala sambi yenye vivi. N: Yendakala yunatsukula chino chiluu ni ani? Chino baye.

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,人称,mwana",1989/12/15 0:00:00

1509,"儀礼","チャリのクブラミジゴ09","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Mwana yundakudza baye. N: Rini? C: Undakudza sambi hata undamona anadundurika mwenye. Analoka phapha uwe. N: Ee ela kunilemba baye? Nafikiri kondo ni gaga marinda, ndo genye kondo. Ndakutsakurira. Vivi mwanzo nahupatane ni nda.. C: Mino nichiloka phapha, kazi yangu ni raha. Kpwanza mimi chila siku nichidza nadza na vorovoro. Lakini rero nasikira raha. Maana ninafuraha. Musena yunahewa kazi. Mudigo? N: Mushera na mudigo anahewa kazi. C: Yunahewa kazi baye. Na mimi nasikira mutswano kpweli kpweli. Nauka be mino bahi. N: Haya uka. Be ende tototo.

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,人称,mwana,marinda,退出",1989/12/15 0:00:00

1510,"儀礼","チャリのクブラミジゴ10","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: (Jinja2 の歌を歌い始める) Nindahendadze? muganga nasirima na tabu navoya uganga wangu... jinja2 Z: Ni uvugule maana dzikala mutumia mimi Zenge. N: Na yuyu mwenye akale muzima phamwenga na yuyatu mwana yuyatu akale muzima. Utsende na kondo. Mbona hata yuno(チャリのこと) kurima kpwenye. Achenda rima, lumwenga tu. Kuchicha, karima kare. Ni mukongo muno. Baye. C: Kurima? Unahenza kurima uwe? Mimi narima kpwenda kpwenda. Narima. Kurima kpwenda kpwenda tu. N: Uwe tsona? C: Narima. Kurima kpwenda...

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,人称,mwana,kurima",1989/12/15 0:00:00

1511,"儀礼","チャリのクブラミジゴ11","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Na uganga. C: Hapana. Nataka kurima na kurya wari bahi. Na kulala. N: Kurima na uganga. C: Maye, mino tsindarya wari mino. Kpwanza vivi tsindarya wari. Udzinamba nirime. Nidzanza rero tsirya. N: Aaa we baye. Haya be tsende ko mundani. Utsende. Mwaka(Woman muganga(Mw)): Nyo anache undafuga nani? C: Hee nakula ndizi. Mw: Mwanaduruma ni ni kufugbwa ni ndizi? Man: Ko ugandda be chikala nyo aganda arya ndizi. M(Murina): Yo migomba ni miiri pho mudzini. Undaryani uwe? C: (チャリ、ガンダ語を喋る、途中から「ガンダ語」の歌に変わる))

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,異国語,kurima,拒絶,mugomba",1989/12/15 0:00:00

1512,"儀礼","チャリのクブラミジゴ12","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," (While Chari is singing in chiryomo) M: Kuna akili we, hata hee. Kuimba be na kuvugula. Be kisha na kazi ndiyo niyihenzayo sana. Na ndimwa hurime, hurye ndizi. C: Nauka be. N: Haya be uka tototo. Uka tototo. Uka tototo. Ende tototo. Uganga, uganga. Pesa kaziphenya nyumbani. WM: Haya tototo na kuvugula kuvugula. Haya uwe ndiwe uyugaye. N: Ni uwe ndiwe uyugaye, pesa zikale nyinji ko nyumbani. MW: Kazi, kazi sino hunahenza pesa. M: Haya be na kuvugula. Z: Kuvugula kuvugula nahenza muvaha wangu, mimi Zenge. Maana dzikala mutumia. Kuvugula. Ni uvugule mayo. Mino nahenza muvaha wangu. WM: Akpwavize mukoba. Amba kufika kahiri. N: Unahenza madzi?

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,kurima,拒絶,mugomba,退出,akili,mukoba",1989/12/15 0:00:00

1513,"儀礼","チャリのクブラミジゴ13","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Eee. Ninwe mba. Nuke baye. N: Haya kaphana utu. C: Nakuyuga uwe. Unanimena kare. N: Haak. Tsikumena kamare, musena wangu. Wa kuniambira maneno madzo kpwanza. Hata tsikumena. Wa kuniambira maneno madzo, hata tsikumena. (interval: 雑談2分ほど) N: Haya. Ngoma mbere! (カヤンバ再開 sanzua ) (録音中断) (録音再開) (mukpwaphi 1,2,3; mugala 1; gojama 1,2; mwakulala; punghewa 1,2,3) (テープ1終了)

","kayamba,kugolomokpwa,jinja,退出",1989/12/15 0:00:00

1514,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (sanzua) (solo) haa we dzirimala mwanangu mwanalume howe(or dendelee, tototo etc.) howe dede ndarionaphi mwanalume howa (chorus) dzirimala mwanangu mwanalume howe howe dede ndarionaphi mwanalume howa

","kayamba,sanzua",1989/12/15 0:00:00

1515,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mukpwaphi 1) shongolio shongolio mukpwaphi ee naronga(ディ kpwiha) tumbaku tarirera(ディ karirera) mwana (三回繰返し) tumbaku ra kusaga tumbaku ra kunusa tumbaku hoo hoo hoo howa tumbaku tarirera mwana ee una mukowa ng'ombe, ng'ombe, nalala nderi unarya ng'ombe ya bule mayo nikamaka(ディnidzimaka) nikagbwira(nidzigbwira) mwingo nikanutsa(nidzinutsa)

","kayamba,mukpwaphi,tumbaku,ng'ombe,mwingo,kunutsa",1989/12/15 0:00:00

1516,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mukpwaphi 2) mayee una mambo we haya kondo yina mambo uwe haya mwanajuma bwana kaseja unalembwa ni moyo we howa bwana kaseja mwenye kenzi (合唱) Dzana napata nguma ya bwana kaseja unalembwa ni moyo we, howa bwana kaseja mwenye kenzi

","kayamba,mukpwaphi,kaseja",1989/12/15 0:00:00

1517,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mukpwaphi 3) We mayo mulungu una mambo haa dzambwa nende hee dzambwa nende we wawe ee kadungata kadungata mudzini kpwa Bekodza kadungata

","kayamba,mukpwaphi,kudungata",1989/12/15 0:00:00

1518,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mugala) mayo nauza wee mayo nguo yangu ya mugala

","kayamba,mugala",1989/12/15 0:00:00

1519,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (gojama 1) gojama ndiwe mwenye ngome mayo gojama ni nyama wa nyika naolagbwa uriwa nini baba? gojama ni nyama wa nyika

","kayamba,gojama",1989/12/15 0:00:00

1520,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (gojama 2) mwalimu gojama, una nini we? nzoo, uwale mizigo wende nyika

","kayamba,gojama,muzigo,nyika",1989/12/15 0:00:00

1512,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (jine tsimba) unarya nyama mayo simba wa mabawa yunarya nyama simba wa mabawa wee yunarya nyama

","kayamba,jine tsimba,kurya nyama",1989/12/15 0:00:00

1522,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwakulala) ziya rangu, ziya rangu ziya rangu ndimi mwakulala ziya rangu mugayi mayo

","kayamba,ziya,mwakulala,mugayi",1989/12/15 0:00:00

1523,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (pungahewa 1) zumo ra pungahewa, namala mali bahi mwanangu gbwira fumo na ngao nikedza tsembera mwana madiwa haya howa namala mali chemula vino chemula mbega chemula karinda zani mwana chemula mbega chemula karinda

","kayamba,pungahewa,madiwa,mali,mbega,karinda",1989/12/15 0:00:00

1524,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (pungahewa 2) mwana ni uwe yechimbira mvula giryama yinagaya mayo ayangu mulungu una dambi uwe kona giryama yina dambi

","kayamba,pungahewa,mvula,giryama",1989/12/15 0:00:00

1525,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (pungahewa 3) wivu na ngoma ni sawa wivu na ngoma ni sawa muche wangu mudzo yunalowa we wivu na ngoma chemula mbega, chemula mbega chemula uwe mwanangu nariwa chemula mbega kare baba peremende, baba peremende mayo gagombwago ni kondo baba peremende

","kayamba,pungahewa,wivu,ngoma,peremende",1989/12/15 0:00:00

1526,"儀礼","チャリのクブラミジゴ14","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," (mudigo?) chemula hee mayo mwenehu chemula hee mayo mwenehu...

C: Tsirya wari mino. Men: Uryani? C: Nahenza manga. Na nzala wee. M(Murina): Samba uhenzani uryeni? Uhenzani kpwani? C: Kpwani kunimanya niryacho we? M: Aaa uwe chidzako unanikosa uwe. C: Aaa nahenza... M: Haya godza nikakuwarire. C: Na nzala uwe baye. (chiyuga aganga)

","kayamba,golomokpwa,mudigo,manga",1989/12/15 0:00:00

1527,"儀礼","チャリのクブラミジゴ15","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Be naye yudzuka, ye mutu mwenye kurya. Z: Amba yukpwenda kutsumira uwe. Nasha(naphya) mimi, nasha be kosha(kuphya) Una nzala jeri yiye. (Murina returns with a cup of soil) C: Be ni kadide uwe. Z: Kanakutosha kako, nzala yo. C: Heka unanuka mikojo. Be hata ni mawe laa. M: Be nako kakuna... C: Be we udzikpwenda tsakula go mawe kasidi. Mino ni bahi be. M: Haya be ni bahi nami ati. Mwanzo tsienzi mutu wa kurya mitsanga mino. C: Aaa bahi. M: Hudzikosana kare be vivi. Mino nakupha, utsife na nzala. C: Ni mawe amba baye mino tsina meno. Dzino mwenga ritoka be.

","kayamba,golomokpwa,mudigo,manga,mitsanga,泥",1989/12/15 0:00:00

1528,"儀礼","チャリのクブラミジゴ16","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," M: Haya nenda nikatsakule kahiri. Be ukadza amba ni mawe kahiri. C: (チャリ再び自ら歌い出す) Chemula karinda anangu Chemula urinda hee... (歌しばらく続く) N: Uka uwe sambi. Oya. Uphise ayao. Unahewa nawe arye. Be unarya leu idzo. Maana phapho uchisumbisa phapha, tumbo inakala tele muno. C: Dzimvuna hata aa. N: Haya hata mimi dzimvuna. C: Kuryirye. N: Dzerya muno. C: Hofyi. Be nauka wahi. M: Haya haya be uzima kisha.

","kayamba,golomokpwa,mudigo,manga,mitsanga,泥,退出,譲歩",1989/12/15 0:00:00

1529,"儀礼","チャリのクブラミジゴ17","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Haak. Uzimao uwe. M: Mino ni muzima kulaa hangu pindi. C: (mwalimu jabale を歌い出す。誰もついてこれないのでムリナが教え始める。) C & M:(歌) Na hodi, mwalimu jabale hodi ee. Ni nani ananita fungua mulango ni mimi mfalume, mtoto wa jabale leo ni mwalimu njoo yarabi sorotani M: Hayani imbani. Mino nenda nikalole chitabu. Maana yukpwenda tsakula chitabu. Man1: Uwe muzee unauka na uo wira. Kaudzngbwe kpwinjira masikironi.

","kayamba,golomokpwa,jabale,muganga,wira,知識",1989/12/15 0:00:00

1530,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwalimu jabale 1) Na hodi, mwalimu jabale hodi ee. Na hodi, mwalimu jabale hodi. ni nani ananita fungua mulango ni mimi mufalume jabale, mtoto wa jabale leo ni mwalimu njoo yarabi sorotani

","jabale,swahili",1989/12/15 0:00:00

1531,"儀礼","チャリのクブラミジゴ18","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," Man2: Heka munauhenda wa njama oo wira. Anamadzi ni mwimwi na wira kamwimba. (歌 jabale 続く, jabale 2,3) (呪医 Nyamawi kugolomokpwa,ウウ、ウウと唸る。 歌は続く。ムリナは呪医に 憑依霊を描いた絵を見せ、アラビア語で kukokotera. 続いてチャリ golomokpwa 自ら先導して jinja, karimanjaro を歌い始める。人々それに続く。ムリナは kukokoteraを続ける) (アラビア語ふうの unintelligible spell) Amani kabisa tena ufungue wa saba na sabini. Nataka pesa mimi fundi. Nitoe kazi. Nataka pesa, fundi. Fungua mulango wa sabini na saba. Tena ufungue kpwa mulango wa amani kwa mwenyezi mungu. (再びアラブ語) (歌、続いて jambaしかしすぐに中断) People: Kamo.

","kayamba,golomokpwa,jabale,muganga,wira,知識,アラビア語",1989/12/15 0:00:00

1532,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (Jabale 2, or Sorotani) Hoo nariwa wee kuna sorotani eee Howa kuna sorotani ni mwalimu mubarawa

","jabale,sorotani,mubarawa",1989/12/15 0:00:00

1533,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (jabale 3) Tsonga tsonga mwarabu tsonga fundi majabale

","jabale",1989/12/15 0:00:00

1534,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (jinja1) Napunga p'ep'o ni mwalimu jinja mwanangu jinja ni muganga mwanangu jinja ni muganga pwani niko na bara niko ala ni phapha mwenye nahenda kazi mwanangu jinja ni muganga rero nipani mwingo nivoyere

(jinja2) nindahendadze? nichere kusirima nina tabu ee ninavoya uganga wangu wee ninasirima mayo, nasirima mayo nichilala, navoya mulungu uganga nindahendadze? muganga yunasirima nina tabu ninavoya mulungu wangu wee

","jinja,pwani,bara",1989/12/15 0:00:00

1535,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (karimanjaro) Kondo dze karimanjaro kondo dze karimanjaro naihiwa kpwa mayo kpwehu ni kure bara niko pwani niko wee kondo dze karimanjaro

","karimanjaro",1989/12/15 0:00:00

1536,"呪文","チャリのクブラミジゴ19","Murina"," M:(Nyamawi に向って kukokotera) Hebu muvugule kamare. Mino nahenza uzima. Uzima be na tsumo ndiro nirihenzaro. Kisha muvugule chila upande. Muvugule chila upande. Muvugule kpwa mwaka. Muvugule kpwa vuri. Muvugule kpwa mutserero wa dzuwa. Muvugule mulairo wa dzuwa. Na muvugule upepo udze udzo. Upepo ni wa baraka. Upepo kaudza wa moho. Mino na haja na pesa. Miezi miiri nipate pesa nyinji zenye. Nidze nikupe mwanao. Nidze nikupe chitabucho. Chila chitu nahandika mino. Natariza pesa sababu, mbona kutsuma pesa. Chila chitu ni tayari nacho. Nandika chila chitu. Hata ninatariza mbara ya mwenye. Maana anipe mbara nidze. Sababu mbona kunipa mwangaza(ス) fundi. Hebu mutolee nafasi kwa mwenyezi mungu. Na umutolee rehema kwa mwenyezi mungu. Kazi mutapata bila shida. Jirani yako ni mimi. Ndugu yako ni mimi. Rafiki yako ni mimi.

","kayamba,jabale,pesa",1989/12/15 0:00:00

1537,"呪文","チャリのクブラミジゴ20","Murina"," M: Sina ndugu. Ndugu yangu ni wewe. Kwa amani kuimanisha kwa mwenyezi mungu. Lazima nikuambie rafiki yangu nikuombe. Mashehe na masharifu na walimu wote wa misikitini. Namuambieni wangwana, akina chakichaki, wa vumvu wa konde la maji. Akina ziwa la damu. Nyoteni ninawataiza. Taireni tena taireni kabisa wangwana. Mwangalie kiwango cha wenzenu hichi. Na mukipitishe vizuri sana. Na mwendelee sana. vizuri sana. Tena mukiendeshe vizuri sana. Tena mukiendeshe vizuri kabisa. Kwa mulango wa saba na sabini. Amani, tena ugurame. Ugurame kabisa. Wangalie kazi. Upeyani mama yako kazi. Kwa ajili ya mashera haya, akina mushonga meno. lakini nichumiye pesa haraka, mimi nataka pesa. Menikorosho ujaze minikorosho. Pesa ndiyo yenye kuleta kazi baba. Usilaze damu.

","kayamba,jabale,pesa,swahili,",1989/12/15 0:00:00

1538,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (murisa 1) manarisa(ギ anarisa) marisadze? zira ng'ombe mbona zarya michewa

","ng'ombe,murisa",1989/12/15 0:00:00

1539,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (murisa 2) murisa ni baba murisa mbuzi na ng'ombe ni mwamvuo haya murisa mbuzi na ng'ombe haya

","ng'ombe,murisa,mbuzi",1989/12/15 0:00:00

1540,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (murisa 3) mupeni mboga mupeni mboga murisa wangu yunagaya na nzala mupeni mboga

","murisa,mboga",1989/12/15 0:00:00

1541,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (unidentified) ndo kuriwa katezwa mimi umbeya hoo umbeya, hee umbeya mayo ni lazima yaani? vyolumaluma na umbeya, howa (合唱) chemula mbega kunani muwele haya dze mwenehu howa tsimanyire howa

","muwele,mbega",1989/12/15 0:00:00

1542,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (unidentified) napata chibamba mariamu muche wangu chibamba (incomplete) (合唱) maye rinalala(kayamba が) we rinapigwa kulala phana mwana nyoka

","nyoka,mwana nyoka",1989/12/15 0:00:00

1543,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (masai) mayo hunarindira chuwo mubarawa yunauya zumo ra mwanga nikedza ninarindira chuwo nambwa ni baba nikatarire ng'ombe nambwa ni mayo nikatemere chuo na baba katemerwe chuo naihiwa ni mayo wee nikanwe madzi ngarawani

","masai,mubarawa,ng'ombe,chuo",1989/12/15 0:00:00 (別バージョン:Sept.8, 1992) (song of masai: kusuka) (solo) hayo naihwa ni baba nikahukumu sheria howe naihwa ni baba nikarise ng'ombe naihiwa ni mayo ukanwe maziya naihiwa ni baba karongere uganga naihiwa ni mayo ukanwe madzi ngarawani (chorus) naihiwa ni baba nikarise ng'ombe naihiwa ni mayo nikatare ng'ombe naihiwa ni baba nikahukumu sheria naihiwa ni mayo vyo nikanwa maziya (solo) hayo naihiwa ni baba nikahukumu raiya howa naihiwa ni mayo vyo ni kakame ng'ombe naihiwa dede nikahukumu sheria naihiwa ni mayo asena nikanwe madzi ngelenge (chorus) naihiwa ni baba nikatere ng'ombe naihiwa ni mayo nikahukumu sheria naihiwa ni baba nikahukumu raiya naihiwa ni mayo vyo ni kanwe madzi ngarawani

(solo)

ハヨー お父さんに呼ばれました。行って法を裁いておいでと ホーウェ お父さんに呼ばれました。行ってウシを放牧しておいでと お母さんに呼ばれました。行って乳を飲んでおいでと お父さんに呼ばれました。行って癒やしの術を求めておいでと お母さんに呼ばれました。行ってアウトリガー付きの船に溜まった水を飲んできなさいと (chorus) お父さんに呼ばれました。行ってウシを放牧しておいでと お母さんに呼ばれました。行ってウシの数を数えておいでと お父さんに呼ばれました。行って法を裁いておいでと お母さんに呼ばれました。行って乳を飲んでおいでと (solo) ハヨー お父さんに呼ばれました。民を裁いておいでと ホーワ お母さんに呼ばれました、なんと、行って牛の乳を絞っておいでと 妹に呼ばれました。行って法を裁いておいでと お母さんに呼ばれました、なんてまあ、行ってンゲレンゲ(地名80)で水を飲んでおいでと (chorus) お父さんに呼ばれました。行ってウシを数えておいでと お母さんに呼ばれました。行って法を裁いておいでと お父さんに呼ばれました。行って民を裁いておいでと お母さんに呼ばれました、なんと、行ってアウトリガー付きの船に溜まった水を飲んできなさいと

1544,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (?) ...(聞き取れない) p'ep'o nauya nyika na maranza ...(聞き取れない) nzoo ulole wira mupeni wira hoo, mupeni mwenye mupeni mwenye ndugu mayo, nalumwa nikapigirwe waya(kayamba)

","wira",1989/12/15 0:00:00

1545,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (?) dzambirwa maneno wee dzambirwa maneno wee dzambirwa maneno kudza nilola dzambirwa maneno wee ...(聞き取れない)

","maneno",1989/12/15 0:00:00

1546,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (?) nenda nikalole, nenda nikalole malole maneno ga aganga walolwa mayo ni ng'ombe ndalolwa ni nyani? mayo (合唱) mayo, yunarira vyo dedede vyo dedede tsilagulwa

","maneno",1989/12/15 0:00:00

1547,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mduruma1, kalumeng'ala) mayo, naihiwa kalumeng'ala dzigbwira zani naihiwa kalumeng'ala ga konze nagamanya ga ndani nagamanya mayo ndimi kalumeng'ala chikala u mulume nzoo

","muduruma,kalumeng'ala,konze,ndani",1989/12/15 0:00:00

1548,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (muduruma2) kpwehu ni kure mayo mulungu wanibara godza nikpwambire mayo uzima wangu kpwehu ni kure mayo ninenda kpwehu ni kure

","muduruma,kure",1989/12/15 0:00:00

1549,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (muduruma3) piga kayamba nasikira vyo mbaa muduruma muchina nyika mwana yunarira zani mwayangu maye muganga nikalole waya(kayamba) (合唱) mwana yunarira zani? mwayangu nikalole wawe anawalwadze anangu mayo nashononekadze? mwana mwenga hata udzinangalaza ee sigomba mayo

","muduruma,nyika,kuwala,婚姻",1989/12/15 0:00:00

1550,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (muduruma4) tsindaricha baba na mayo tsindaricha baba na mayo kazi ya kuwalwa nayimanya tsindaricha baba na mayo

","muduruma,nyika,kuwala,婚姻",1989/12/15 0:00:00

1551,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (dena1) dena mukambe ee akaonewa... (以下聞き取れない)

","dena,mukambe",1989/12/15 0:00:00

,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (dena2) somba somba yanza kare mayo natsukula dena rangu ni mbega sambi natsukula magogo

","dena,mbega",1989/12/15 0:00:00

1553,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (dena3) (solo) Kala na ng'ombe ni kumubanda magulu nikose kurya maziya (以上二回繰返し) kambe Jiryama nayembeya (合唱) kumba kumba baba moyo wangu kumba kumba nina salamu zangu nina salamu zangu ninarya mashaka

","dena,kurya",1989/12/15 0:00:00

1554,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (dena4) karya ng'ombe maye mino ni karya ng'ombe dena mukambe nahenza nguo ya dena hee niriwa, mayo, ni dena na mukambe

","dena,mukambe,kurya",1989/12/15 0:00:00

1555,"儀礼","チャリのクブラミジゴ21","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," (murisa,masai,muduruma,dena1~4 などの後)

N: Hudzikpwiha baba. Wira baye, na uganga. Ye dena mwenye be nimupe mwana bahi. Na phamwenga na malaika na ichiliku bahi. Dzimwihira vivyo tu bahi. Si kondo bule. C: Hata vivyo be naihiwa, naihiwa nidze ni... N: Unaihiwa mutumia ukaribishe, ukaribishe ndimo basi na vigambo. C: Be hata ye avinaye, ye akaribishwaye, be yukaribishwa kurya, hebu yukaribishwa... N: Hata bule baba, akaribishwa wira kpwanza baba. Wira kpwanza wira kpwanza. Kamupeni chiparya. C: Kaboko.","kayamba,dena,uchi,chiparya

",1989/12/15 0:00:00

1556,"儀礼","チャリのクブラミジゴ22","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," M: Hata nyo atumia maakupha... Ela udzahenda chividzo sana... Unagerwa vikara vyenye. C: Na noni kahiri? Kpwani uratu gonya ukinwa, unawala wala moyo. M: Si kagande(←ku-ganda) bahi. Si vivyo. Undagerwa vivyo? C: Tsimanya mino. M: Ni vivyo. C: Kila kitu nihende kuvoya voya. M: Swiswi hunamanya mutumia akidza, undagerwa kagande na mboko ya kpwakpwe. Haya we unahenda roho yakukala malomalo. Unamba kukala mino hata sigerwa kahi ni noni. Undagerwa nawe. Rehani wari honje(donje). N: Donje. Donje ra upholwe. Man: Unazizima uo. Yunahadza mutsunga. M: Si vivi?

","kayamba,dena,ギリヤマ,donje,uchi,chiparya",1989/12/15 0:00:00

1557,"儀礼","チャリのクブラミジゴ23","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Muboga ni noni? Unatsama zyomu. C: Gonya be ndaikani? M: Unamala phatu pha kpwika. Pha kpwika. Be tsi mumu mukononi. Ugbwirire mumu mikononi. Guta kpwanza. C: Ela ni uo bule? N: Ni uo ni wa munazi zyomu. C: Be nindaunwa zyomu? N: Ni wa Besidi Ndaro. Naye yunatsinza ye Besidi Ndaro. Kaidimikika. Kaidimikika. Uo baye ni wa Bekadzo uo. Udza hewa ni Bekadzo uo. C: Aaa. Yuno be... Vikala be munamala muni... N: Kpwa noni? C: Haya hata. M: Na kulapha na nzala bai hedu.

","kayamba,dena,ギリヤマ,uchi",1989/12/15 0:00:00

1558,"儀礼","チャリのクブラミジゴ24","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Hata ro huhu rinaniolaga. M: Chikala udzakuha(udzimvuna) vivi, umanye hata yo nguo undagurirwa. Unamala yamba hebu unamala ya kudzifunga ya kitumia? N: Undahewa nguo nawe baba. C: Mukoba kaphana. N: Undapata mukoba bai. C: Sivalire mimi. M: Undagerwa vyosi, vyo umalavyo. C: Yuno Bekadama(Murinaのこと) be ye Kadama kawarirwe hata chamba sivyarire be... N: Wawalwa, wahalwa ye Kadama bahi wawalwa. Wahalwa. C: Ninamala...ninamala...

","kayamba,dena,ギリヤマ,悪口,nguo,mukoba,出産",1989/12/15 0:00:00

1559,"儀礼","チャリのクブラミジゴ25","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Unamala noni bahi? Asena bai. Viziya undahewa bahi. Maziya vidze? Kakuna? C: Vichache vyenye, chikala kakuna be ni bahi. Naphauka mino. M: Undagerwa nawe musena wangu. Una roho ya chino zyomu uwe. (カヤンバ再開 dena5, 直ちに中断) C: Namala nguo be vivyo. N: Unamala nguo? C: Amba pigani zyomu. Munamala nimbe mimi? Mutumia muzima phapha niripho munamala... (カヤンバ再開 dena6, 続いて nungu) (Chari手をあげて演奏を制止) Kayamba Player: Gadzagoma(gasira)? C: Gadzagoma. N: Pore pore gbwira. Gbwira baba.

","kayamba,dena,ギリヤマ,退出",1989/12/15 0:00:00

1560,"儀礼","チャリのクブラミジゴ26","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Weri namusindikiza ye baba vivi Bekadama. N: Udzikala unamusindikiza ye abaye Bekadama? C: Ee. Namuuza amba makala... N: Weri unamusindikiza ye Bekadama. (続いてディゴ, すぐに中断) N: Matungo ganatungwa vivi. Rinamwehwa(rinavuhiwa) vivi chidzako gaga... Na zino pingu zinafanywa, kura zinafanywa. Piga munjine baye. Man: Mambo bado? N: Mambo bado kabisa. Man: Nahende bidii yiye. (Nyari 開始) (nyari 1,2; mwavitswa 1,2; then end of tape4)

","kayamba,dena,digo,tungo,nyari",1989/12/15 0:00:00

1561,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (dena5) Twende ee mwanangu bwagamoyo dena mukambe hee bwagamoyo

","dena",1989/12/15 0:00:00

1562,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (dena6) mayo peleleze we chumbe binadamu wee muzuri karicha ila kuriwani ko nyika? mugiryama yurya ngaga na toro mugayi mayo, mugayi mayo roho zenu zaunguwa na chai kuriwani ko nyika? kuriwa ngaga na toro

","dena,nyika,mugiryama",1989/12/15 0:00:00

1563,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mudigo1) nikaangirwa(←kpwanga), nikaangirwa nikatezwa mwana wa mbega nakala phapha vyo mukongo akaphya kulagulwa vyo mukongo akaphya kulagulwa navoya koma za uganga nichivoya koma za chiganga nikaangirwa vyo mayo kangirwa vyo mukongo akauya kulagulwa

","mudigo,utsai,mbega",1989/12/15 0:00:00

1564,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (nyari 1) nyari ha howa, he nyari yunarira ng'ombe ha howa yunarira ng'ombe ha howa wachorwa ndewa ya ng'ombe wachorwa nyari narira ng'ombe

","nyari,ng'ombe",1989/12/15 0:00:00

1565,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (nyari2) nyari wajipinda(ス) gandamira nyari nyari gandamira nyari anadzibodi gandamira nyari gandamira

","nyari",1989/12/15 0:00:00

1566,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwavitswa 1) ee mayo mwavitswa ee konendako kunayembeya ....

","mwabitswa",1989/12/15 0:00:00

1567,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwavitswa 2) unaphaya phaya mudide nakala kulembwa sigamanya ga uganga nalembwa mbodze yunasaga mbodze ee mulamu, mbodze (合唱) maye nauza mayo mbodze mulamu mbodze

","mwavitswa,落着きなさ",1989/12/15 0:00:00

1568,"儀礼","チャリのクブラミジゴ27","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," Man: Yudzambwa arichwe. N: Nitamwimbia muzee, mimi na wewe tutamwimbia awe(akale) vizuri. Man: adzomba akambwa asipigbwe osi. M: ninamumanya shidaye. Yundanewa milatso sambi yenye, hata umuonere mbazi uwe. N: Yiye hebu mimi. M: Yiye yundanewa. (歌?) Hizira ng'ombe mayo hizira ng'ombe dzifunge maega C: Muruki, muruki, muruki Man: Muruki?

","kayamba,イスラム,血,luki",1989/12/15 0:00:00

1569,"儀礼","チャリのクブラミジゴ28","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," Man1: Ani? Man2: Hangbwe Luki. (カヤンバ Luki1,2) N: Mbilichimo haraka, mbilichimo haraka. Man1: Pigani mbilichimo. (カヤンバ mbilichimo1,2,3) Man1: Nagadinirwe maruru baba. Kudzecha. N: Haya kona. Gano ga dzana unaona gano. Haya namwi dzana kazi mwamba mundayifanya mwimwi. Munauza baba gakasira marero. Amba endani hikura. Man1: Amba che phana kazi sambi phara. N: Haya amba sirikisa anamadzi ko mbere na ahungi ko mbere. Man1: Ukahuambira we, kukala hinyu ushanga hukasahunga? N: Be dzihenda sikira marero gadziva. Udzikpwenda ukenda gaona? Man1: Nikenda nikenda gaona. N: Haya basi. Uchikala udzikpwenda gaona, amba gasira. Man2: Ni ani ambaye gakasira? Man1: Nilaa kuko gakasira.

(makoloutsiku の休憩に入る、振る舞われたのはヤシ酒のみ) ","kayamba,luki,mbilichimo,kazi,marero,ushanga",1989/12/15 0:00:00

1570,"儀礼","チャリのクブラミジゴ29","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," (気がつけば、カヤンバ再開していた) (不明な霊の歌) (合唱) K'oma dza peremende godza mupango C: Dziuka kare. N: Haya udzuka kare... C: Kpwani namba kuno kpwenu kamulaganga? N: Apana hunalagana. C: Sambi mudziamba niuke kare. Be nauka nami. N: Vivi dzizumbula neno mwenga vivi. C: Haya unazumbula neno rani? N: Haya dzizumbula hirino. C: Haya niambira. N: Hudzilagana pindi chikala kunacha ndasema utu wangu. Utsinihendera hivyo. Ndakudza be niseme utu wangu. Sambi udzinamba we? C: Aa. dzikpwambira kare. N: Aa udziniambira uphio?

","kayamba,退出,同意",1989/12/15 0:00:00

1571,"儀礼","チャリのクブラミジゴ30","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Dzikpwambira kare bai. We unahenza nigombe kpwenda tu. Nigombe kugombe tu. N: Ugombe tu. Maneno ga kpweli kisha. C: Nakpwambira mino hee. Mino nahenda kudza kulamusa. Ela mino natosheka kare. Sambi dzikpwambira mino. Haya basi mino tsina maneno kahiri. N: Sambi ga kpwambira ano anzio nao akale salama je? C: Mino nidzikudza nikulage. N: Samba ko kunilaga undaniambirani hata nikale salama. C: Haya nikpwambire utu wani? Na mino dzikudza kulola asena amalavyo kpwenda ona uganga. Mino nahewa kapindi. N: We wahewa kapindi uganga. Na vino sambi udzikudza kulola ayao kuno.

","kayamba,退出,同意,uganga,言語,ガンダ語",1989/12/15 0:00:00

1572,"儀礼","チャリのクブラミジゴ31","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Nahewa pindi uganga. Nichihewa pindi nguo. Nichihewa pindi chiruu. Uganga mino nahewa pindi baye. N: We phapho ndipho phako kondoni phapho. Pha nguo nichihewa kpwa unamanya kuna be. Sambi unagomba gago. Yiya nguo undapata yiya nguo. C: Mino tsisirima bee. Hata mino tsisirima. (ガンダ語を喋り始める) N: Uo ni welevuo uo. C: Lakini...Kondo rero. N: Kuna kondo. Ela uo ni welevuo, uo. Haya haya. Uwe uwe hee. Uwe undaniyuga uwe. Maana gaga maneno huchilaga, hata huchiphana(←ku-pha) mikono. Uwe unenda udusa gako uwe. Hata gago unambirago be, unanilemba kare vivi gago. C: Haak! (ガンダ語を喋り出す)

","kayamba,退出,同意,uganga,言語,ガンダ語",1989/12/15 0:00:00

1573,"儀礼","チャリのクブラミジゴ32","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Yo ndiyo kondo sana. We we yo ndiyo kondo sana. Sikiza nami, nigombe. We kuno kukala na mwana muno tumboni. Ndo kondo sana. Hata kuereka mwana kuidima. Ndo kondo sana yo. Sambi mino mwana nikapata na nguo nikakugurira. Hata ro rindaro nikakupha. Virahu nikakupha. We nipa ye mwana. Yundapata mwiki munjine. Ye mwana yiye nipa. Undasirikisa hupatane lakini. Ye mwana nipha. Lakini yundaerekpwa ni mutu munjine, we undakala vivyo. C: Haya nakupha mwana kare bai. N: Haya nipha ye mwana. Yundaerekpwa ni mutu munjine. We kundaereka. C: Mino hata kuku kuereka, mino sirema bee. N: Haya sambi?

","kayamba,言語,ガンダ語,mwana",1989/12/15 0:00:00

1574,"儀礼","チャリのクブラミジゴ33","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Mino tsi mimi. N: Ni nyani? C: Ni...(ガンダ語を喋り出す) N: Chirimanjaro be. Naye yunani naye. Ye ndiye mwenye kondo. Haya yuna tabu yani? Naye ye chirimanjaro. Haya ye chirimanjaro ya chitu chani? Naye kala ni chuo, yunacho. Kakala ni maneno manji, yunafanyirwa. Haya sambi yuna kondo yani ya ye chirimanjaro? C: Mino tsina kondo ee. Nichikpwambira chiduruma, samba unaelewa. Haya mino tsina mino. Kazi napata. Chiruu nichipata. Nguo nichigurirwa. Haya sina wasiwasi.

","kayamba,言語,ガンダ語,mwana,ドゥルマ語",1989/12/15 0:00:00

1575,"儀礼","チャリのクブラミジゴ34","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Yo kondo namanya ni yo nguo be we baye kpwenda gula yo nguo. Gakasira gano. C: Mino tsina kondo we. Aa. tsina kondo. N: Be heka uchigomba uchitsega tsega na kanda. Ni paka uteremuke phapho. C: Heka mino ni kuvoya. Mino tsikuvoya. Kpwani mino nidzikudza na vii? Mino nichigomba chiduruma mwi kamusikira? N: Hunasikira. Hata ukagomba lugha yinjine, hunasikira pia. C: Lakini ninasema kpwenda kpwenda mimi. Kila siku nasema kpwenda kila siku nasema kpwenda tu. Sisema kahiri mimi. Murina: Muuze kpwanza akuambire yuyatu ayugaye. Maana gosini ganagombeka, nagasikira. Ela tsina mutswano mo rohoni.

","kayamba,言語,ガンダ語,mwana,ドゥルマ語",1989/12/15 0:00:00

1576,"儀礼","チャリのクブラミジゴ35","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Haya unasikira gagombwago? Unambwa gago ugombago gosi ganasikirwa. Lakini mutswano kana. Yuno ayugaye mwenye ni ani? C: Ninakuyuga utuwani? N: Ayugaye hata phapha kaphadza mwanache ni yuphiye? C: Anache adzisira be? N: Asira nani? C: Adzisira kuriwa. N: Ee. Asira kuriwa nyo anache? Na sambi sino naswi huchere kuhenza kuvoya sambi we unaambadze? M: Ye muryadzi be ndiani? N: Ye muryadzi ni ani? Kpwani phapha dziphaona dzipaka mwitu(p'ep'o の こと) phapha. Ni riro, hebu dze? Chikala ni riro hukosane (そいつと) na chiramuko.

","kayamba,張本人,mwana,muryadzi",1989/12/15 0:00:00

1577,"儀礼","チャリのクブラミジゴ36","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Yu kure. Uwe. Ye mwenye kurya atukpwe. N: Ni ye gojama? C: Sambi nidzambira kare. N: Chikala ni ye gojama niambira mino, hukosane na chiramuko yiye. C: Mino namwambira. Mino tsi wa kuku. Mino ni wa kpwehu. Hata kpwanza tsirya wari. Akiona atu karya wari, anamba yiye udzakolwa ni ukongo. Yiye karya wari, udzikolwa ni ukongo. Mimi ni kurya ndizi. N: Be gago ugombago tsigo nikuuzago. Dzikuuza... C: Mino tsi mimi. N: Haya bemba, niambira ni nyani yuno aryaye yuya... C: Mino namwambira ni ao atu a madzik'ombe k'ombe tu. Ao atu a madzik'ombe. N: Sambi ni ye gojama ndiye aryaye atu au ni...

","kayamba,張本人,mwana,gojama",1989/12/15 0:00:00

1578,"儀礼","チャリのクブラミジゴ37","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Kpwani ye gojama kana munziwe? N: Au ni munziwe ni nyani? Munziwe ni mawiya? M: Jinetsimba! N: Au jinetsimba? M: Amba ni yiye ndiye mwenye mak'ombe mak'ombe. C: Wakudza dzuzi yiye. N: Ye jine tsimba? C: Ee. Mwaka uu ni wa magana mahahu. N: Be hata uwe tu hangu uvyalwe kudzangbwe kufika magana. Kudzangbwe kufika hata miaka sabini. Kpwanza ela wamba ye yuna magana mahahu. Sambi ye ndiye mwenye kuyuga? C: Yudzerya uwe. Yudzerya uwe. Yudzerya mwana munji.

","kayamba,張本人,mwana,gojama,jinetsimba",1989/12/15 0:00:00

1579,"儀礼","チャリのクブラミジゴ38","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Haya hebu nahugombe, nahugombe maneno. Yuyatu jinetsimba hata wapata pinguye? C: Haak! N: Tsionere yunayo pingu ya jinetsimba. Mimi. Una luk'ombe la tsingo udzivala. Tsikuonere nayo. C: Wahenda kuonyeswa tu. N: Na sambi nikukala yunahenza kondo yani ye? Kondo ye ni utu wani, yunahenza karamu ndo apate tototo? C: Maneno ga pindi mino tsigagomba kahiri. N: Gagombe maana mino neri tsimi. Kumba wagagomba ni kuko. Lakini mino ni mimi vivi. Na uchikala udzigagomba, hata mimi dzisikira kpwangu rohoni tototo. Si nindafanya? C: Hata nasikira peho be ninauka mino.

","kayamba,張本人,mwana,jinetsimba,k'ombe,退出",1989/12/15 0:00:00

1580,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (luki1) mariyo mariyo ziya ra mukanga rero akaonewa luki howe vumirani za uganga ayangu mukanga

","kayamba,luki,ziya,uganga",1989/12/15 0:00:00

1581,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (luki2) gombe gombe yamanywa muyawenu vala mukoba wa mayo niereke ....

","kayamba,luki,mukoba",1989/12/15 0:00:00

1582,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mbilichimo 1) hayani hayani dze mukanonera howa hayani dze uriwa nini hoo?

","kayamba,mbilichimo",1989/12/15 0:00:00

1583,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mbilichimo2) kayamba hiro, kula gulanze muche walembwa mayo kayamba hiro, kayamba hiro mbavi(kumba) kuna mbilichimo unanipha wasiwasi godza nende dukani nikagule mavumba ga mwarabu mavumba ga mbilichimo gatiya wasiwasi nende kpwa mayo asena muche mudzo walembwa dede, kayamba hiro (合唱) mayo nauza. Namba nihendedze kayamba? walembwa vyo mali ni ng'ombe ndahenderwa ni nyani kayamba?

","kayamba,mbilichimo,イスラム",1989/12/15 0:00:00

1584,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mbilichimo3) ni kure be naihiwa ni kure mwaluphamba ni kure kpwani mwendo wa dzuwa ni kure

","kayamba,mbilichimo,kure",1989/12/15 0:00:00

1585,"儀礼","チャリのクブラミジゴ39","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Haak! Utsuke, utsuke. Dzuwa riri. Jinetsimba naye gojama? Niambira aratu atu anjine ayugao ndio nihenzao. C: Nikpwambire? Tsindapigbwa? N: Undapigbwa ni nyani? C: Na mino ni hichiyangu kuku. N: Nindakukanya mino, chikala unapigbwa nidakukanyira mino. C: Haya jine tsimba... N: Jine tsimba na? Na mwalimu sudiani? Woman: Na mupemba. N: Ye jine tsimba ndiye kenzi mwana? Na mupemba na mwalimu ndio enye kaenzi mwana? Sambi yunahenzani yuno mupemba? C: Aaa tsimanya mino. N: Amba sema baye. Tsikala unasema porepore vino unagavinira uwe.

","kayamba,張本人,mwana,jinetsimba,sudiani,mupemba",1989/12/15 0:00:00

1586,"儀礼","チャリのクブラミジゴ40","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Aa mino tsidima kusema kurya kpwa mutu. Ni mimi nikuambie huyo akija akipatiwa chakula chake, mimi nitapata nini? N: Ye achipata chakurya hata uwe undahewa chako uwe. C: Haak. Andasema enye. Mwambire mwenye vivyo. N: Ela jine tsimba na sudiani na mupemba ndio ahenzao. C: Ni uchafu baye. Tsitaki kudinywa dinywa k'ombe sambi. N: Kaenzi kudinywa dinywa k'ombe? M: Bemba nao andasega chidemu. C: Kpwani udziafanyira utu wani? N: Hebu nataka tuelezane. Lakini nataka tuelezane. Yule mupemba anataka nini? Mupemba ataka nini? Anataka kuondoka ama anataka kazi? C: Mupemba alikuja kitambo. Mupemba alikuja kitambo. Alisema anataka kazi. Mupemba alikuja kitambo akasema anataka chano. Anataka karamu.

","kayamba,jinetsimba,sudiani,mupemba,要求,代弁,スワヒリ語",1989/12/15 0:00:00

1587,"儀礼","チャリのクブラミジゴ41","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Si anapewa chuo, si anapewa chano, si anapewa? Si anaandikiwa mupemba? C: Hata hii si yangu. N: Si yako, ni ya nani? C: Ni ya mupemba. N: Watu hupatana urafiki sasa kama ni hiyo mupemba, tupatane urafiki. C: Labda wapata bai. Simanya mino. Nafikiri wapata. N: Sasa, tunataka kuuliza yule mupemba ndiye mukali sana kpwamba anatakani? Anataka kula mutu? C: Wapata dzikala dzinyala bahi. N: Nakuuliza. Nataka tupatane. Mupemba anataka kula mutu? Hata kama anaweza kula mutu kama mimi?

","kayamba,jinetsimba,sudiani,mupemba,スワヒリ語,chano",1989/12/15 0:00:00

1588,"儀礼","チャリのクブラミジゴ42","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," C: Kala ni kurya mutu, hangu pho dziphoanzira kutsuma. Ni tsuma uwe undapata uwe. Tsuma uwe, undapata uwe. Miaka minji. N: Lakini ile ni mushindano. Sababu unambiwa wewe endelea utapata kitu fulani, alafu ndio ukadanganywa. Siyo? Umedanganywa? C: Haya be mino tsigomba utu wa mutu be. N: Udzikudza ugomberani we. C: Aa dzikala dzinyala. Narya karamu. N: Sikiza. Nitamufanya hivi mupemba. Nitamwekea chungu(nyungu) mupemba. Na nitamwita pole pole. Sasa tukikutana mupemba, alafu tusikizane. Ale chano. Akishinda kula chano niende naye, bahari. Utakubali, niende naye. C: Mino nakpwambira tsimi we. We uchikala kpwenzi kutsunirwa, wende ukasindike kuko. Ndasala mimi hichiyangu tu.

","kayamba,スワヒリ語,代弁,mupemba,nyungu,kusindika",1989/12/15 0:00:00

1589,"儀礼","チャリのクブラミジゴ43","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Tsindamusindika lakini nahupatane. C: Kpwanza ni tototo. Ni tototo uchiausa ao anjine. N: Nikiwaondoa ondoa wale wengine, hakuna... C: Waondoe wao, ukiwaondoa nitapata mali sana. N: Wataka kunidanganya wewe. Pata pole basi. C: Hata kaphana vibadzi vya kunwa? N: Sasa pole. Mupeni madzi mupeni madzi. M: Marashi kahana bwana. N: Hakuna marashi bwana, marashi yemekosekana jana...leo. C: Kpwa hivira, kukala yo kazi si yangu. (歌 mudigo 2) C: Nakpwambira na ao ndio kurya mwana. N: Baye muriche yiye uwe, muriche tse yiye.

","kayamba,代弁,kusindika,mudigo,虚偽",1989/12/15 0:00:00

1590,"儀礼","チャリのクブラミジゴ44","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," M: Haa kala hofu kpwanza. N: Muricheni hutsakule chitu cha ndo kala hunafanyira yiye. Maana yuno muchetu be yuna tabu. Na ara p'ep'o ara be ni p'ep'o a kurya atu. Muchetu yunapungbwa kpwa ngawa nipate kama kasichana. Nidze, nigombe gombe maneno hiphano, kadze karimire miwa yangu. Yuna tabu. Kpwani we kpwenzi kpwenda rima. Hata ye mwanao naye achiwalwa kpwenzi arime. C: Nipani madzi, nuuke. N: Mupeni madzi. C: Nikarime utu wani? N: Haa. Be tsi uwe. Mino nahenza ye muche achivyalwa mino adze arime yiye mino. Tsi uwe. We utsirime. Z: Hunahenza alume. Ndio ario unatsakula. Vyala ana a chilume mayo. Ano Zenge atsakala.[End of recording of kayamba ra kuchesa]

","kayamba,mwana,水,耕作,jinja,退出",1989/12/16 0:00:00

1591,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mudigo 2) Maye wee, ni wa kukadule(mutu mufu), maye. tsenda ziyani, mayo. ni kaduwa lamukani sidzangbwe lamuka tangetange natangira uwe natanga na njira ya nyika lamukani sidzangbwe lamuka

","kayamba,mudigo,不具,奇形",1989/12/16 0:00:00

「重荷下ろし」

1592,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 1) na shera maakumba ziyani vyo naihiwa ni mayo wee marera tserera we mayo, mayo ziyani kutsume mavuo, kutsume mavuo nienzera(nitsakurira) muvumo na mundachi ziya bomu muroni wee na ziya we kuna ng'ombe naihiwa ni shera moyo tsererani mutsigbwire chitswa na moyo haya ano mayo vyo, kura mulaako ni kure we kure mayo vyo nikabwage(nidzibita) ziya ayangu ana shera ayangu ana shera tupazo ni kumi na nne za mavumba zinjine ni za fyulamoyo nikukanya mwi mutsigbwire chitswa na moyo wa nyuma

","kayamba,shera,ziya",1989/12/16 0:00:00

1593,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 2) Dze marera huphiye mayo nagbwira moyo godzera baba ichiliku nadza na gari

","kayamba,shera,marera,ichiliku,gari",1989/12/16 0:00:00

1594,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 3) Richa nitange na njira weche shera kadzangbwe kumanyikana (repeat again) shera wanipa ndani na mwiri kunikakama shera nini kuniika mugumba (合唱) haa ooo ooo mayo nichere phapha nagodzera abayo nidze nipungbwe hoo mayo nichere phapha nagodzera mayo ziyani

","kayamba,shera,mugumba,不妊,ziya",1989/12/16 0:00:00

1595,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 4) kaonewa kaonewa mayo kaonewa kaonewa mayo vyoo kaonewa chetu(aug. muchetu) ra k'oma kaonewa pho ziyani (合唱) kaonewa mayo vyoo kaonewa ziyani ukagbwira chitswa ni uwe vyo ukagbwira pula ni uwe vyo ukagbwira gulu ni uwe vyo kaonewa ziyani

","kayamba,shera,ziya,不可視",1989/12/16 0:00:00

1596,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 5) Ndahendwerwa ni nyani mayo ndahenderwa mugayi (repeat twice) muganga tsomola mbega tsukula mukoba ngoma moroni mbaa howa ndahenderwa ni mugayi mayo

","kayamba,shera,mbega,mugayi",1989/12/16 0:00:00

1597,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mwanamulungu) Mwache nikalole anangu asena nihendedze kalole anangu kalole anangu Mwache kalole anangu

","kayamba,mulungu,mwanamulungu,mwache",1989/12/16 0:00:00

1598,"儀礼","チャリのクブラミジゴ45","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," (一連の mulungu(omitted), mudigo, shera 1-5) FM(female muganga): Haraka haraka baye. haraka baye. Huende vyehu baye. (カヤンバが続くなか荷物を負わせて出発する) N: Kayamba, kayamba. Pigani kayamba. M: Amba pigani kayamba atumia. Man: Munauhenda ufu(uchi ufu) na ndimwi mondaunwa. Rinachimbirwa sambi riri rikale ra atu achache. N: Oga mwanangu. Huphiye. Oga. Huphiye sawasawa yiyi. (shera 6,3,5',7,8) Z: mbuzi, mbuzi, mbuzi. N: Swiswi hudzikudza kpwika phapha ziyani. We enda kpwenu. Yuno usikale naye kumwika phapha. Wende kpwenu wende kpwenu.... (合唱) Uchikala ukaremwe gomba usiyuge ayao bule.....

","kayamba,kuphula mizigo,shera,mudigo,諺",1989/12/16 0:00:00

1599,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 6) pore mwenehu ee (repeat twice) chifo kachigulwa pore we usiyuge muganga

","kayamba,shera,死",1989/12/16 0:00:00

1600,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 3+) richa nitange na njira mukaza mwana andakpwenda mutu asiyeonewa akaone (合唱) hoo howa dzire manya mwanangu haa howa

","kayamba,shera,婚外性交,不貞",1989/12/16 0:00:00

1601,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 7) shera kaonewa(neg.) (repeat twice) njira ya Tanga anauza uganga vyo shera akaonewa

","kayamba,shera,不可視",1989/12/16 0:00:00

1602,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 8) mayo nikedza phapha. ziyani kuna marero ni kondo baba nauka phapha ziyani kuna munyonge (合唱) uchikala ukaremwe gomba usiyuge ayao bule

","kayamba,shera,ziya,marero",1989/12/16 0:00:00

1603,"儀礼","チャリのクブラミジゴ46","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," (song of shera 9) N: ...Ende akarime....Vivi akaphonde, akasage, ende kunini.... Kakuna kaphiri...(inaudible) FM: Hai, hai, hai, hai. Vugula vugula vugula. Pore, pore, pore. (合唱) Muganga hee marigiza kusikale na umbeya haya marigiza ni kusikale na umbeya [END of tape 6]

","kayamba,kuphula mizigo,kazi",1989/12/16 0:00:00

1604,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (shera 9) (solo) ye mayo dze nikupe mwana wabara kurira hee vyala mwana nikupe mwana kazi ni ya umbeya (chorus) muganga hee marigiza kusikale na umbeya haya marigiza ni kusikale na umbeya

","kayamba,shera,mwana,kurira",1989/12/16 0:00:00

1605,"儀礼","チャリのクブラミジゴ47","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Ni uganga. Ela kala tsi uganga.. kala tsi uganga ungere kuona utu wenye. Ungere kurya milanga. Muchigbwira kazi ya uganga, be, mutsiyigbwiririre dzakpwamba kamundayirya(you don't get any income from uganga). Muchiyigbwira, be, mutsiyigbwireni dzakpwamba kamundayirya. Yichere kali yo kazi ya kpwenda kuratu. Muchigbwira, gbwirani kare. Mudzilela? Man: Hukalela. FM: Kakuna chitswa, kakuna. Kakuna chizungu. Kakuna moyo wa nyuma. Kakuna chilaga. Kakuna mikono. Kakuna magulu. Vugula, vugula. N: Phapha moyo wa nyuma phauke. Phauke uke moyo wa nyuma. Muche ni hiha ra kuni. Muche ni chiya cha madzi. Muche ni kuphonda na kusaga. Ndo muche. Phauke phapha moyo wa nyuma. Kakuna mwana mukaha. Maana mino dzerya malingbwa. Uchikala mukaha, mino kpwangu ni milanga. Kakuna mukaha. Vivi enda ukarime. Enda ukarime.

","kayamba,kuphula mizigo,mulanga,呪文,家事,mukaha",1989/12/16 0:00:00

1606,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mudigo 3) mudigo anang'ara wee mudigo anang'ara wee ee mwadiwa mayee ahee anangu nikedza monyesa uganga

","kayamba,mudigo,mwadiwa",1989/12/16 0:00:00

1607,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mudigo 3) N: Ela yuno kanda...achiphulwa yuno. Yino ndoo ya madzi yundaoga? FM: Eee yundaoga. N: Haya wala mayo uphule. M: Kadzangbwe kusira yino phano. .........interval........ N: Gamwage go madzi, be umanye uchigamwaga, undambwa ku muche, uchigamwaga. FM: Nawe uchigamwaga go madzi, be undambwa ku muche tsetsetse phapha. (mudigo 4) N: Wala uo mwiyo wa madzi ye mwanangu umuphule, wala umuphule. Wala gano madzi ugaphule. Wala chino chiya, udze uwale. (合唱) mayo ndonga.... M: Hinde hukaenze(hukatsakule) kuni, hinde hukaenze kuni. Uchuya undakpwenda ukasage.

","kayamba,kuphula mizigo,mudigo,家事",1989/12/16 0:00:00

1608,"歌","カヤンバソング","at Mwamoko"," (mudigo 4) lavya salamu, ukale muzima kalavire mayo, mwaka wee chikala u muzima undahendadze? undahendadze mwaka wee? chikala u mugayi undahendadze?

(mudigo 5, incomplete) haye ee ndonga howe mayo wee zarigize matoro mayo ndonga nikagule uganga wa sawa sawa

","kayamba,mudigo,mugayi",1989/12/16 0:00:00

1609,"儀礼","チャリのクブラミジゴ48","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Tema chochosi. Tema, tema. FM: Amba tema. Tema kare tu. Man: Mwi achetu, hata ko kuvumikiza kamwenzi. Alela nyo achetu. Hata ni bahi. N: Tema phano, tema phano. Tema wahi. Tema. FM: Tema phahi huphiye nyumbani. N: Uno ni ukongo kautema. C: Amba natema. Mino siweza kutema. (合唱) muyawenu wee, naphaha(napata) tabu kuyuga aganga gosi gamanya mulungu mulungu una tabu gosi gamanya mulungu (チャリ屋敷に向って歩き始める)

","kayamba,kuphula mizigo,家事,kutema",1989/12/16 0:00:00

1610,"儀礼","チャリのクブラミジゴ49","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Atu anenda mba vivi. Man: Na kayamba rangu? N: Na kayambaro. Fm: Longozani vivyo. Hiye hiye yulongoza. Longozani na wira. (屋敷へ到着) N: Kayamba nyumbani, kayamba nyumbani bila kutetema. Haya unagamwaga. Fm: Nyumbani, nyumbani. Man1: Na wari wa maziya. Man2: Kpwani ni sima si ni chiryangona tu. M: Piga kayamba kare mbaa. Atu: Rinalumiza, rinalumizadze? Rinalumiza vyala.(カヤンバの曲に合せながら替え歌を歌っている) [END of the tape]

","kayamba,kuphula mizigo,家事,wari,料理",1989/12/16 0:00:00

憑依霊の草木探しのテスト

1611,"儀礼","チャリのクブラミジゴ50","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," (mutsanzoni) M: Be ye mukongo ni kumonyesa na nyama, ukakala udzimonyesa mihi? N: Ni kukala kumonyesere. M: Ye yuriye yu tele ulevi, kumonyesere. Man1: Sambi ura(muhi) umwenga ni yundakpwenda ulola ye mwenye hebu? M: Ni motsi amba. Motsi kumuhatsira. Be udze umuonyese mihi. Man2: Amba mwambireni yuya akatiye tupa ya uchi. Hebu kaonyesa na uchi? N: Yo mihi? Man2: Eee. N: Kaoneyswa na uchi kpwadze? Man2: Bemba mwambire Ndegbwa akale taiti(Eng. tight). N: Be yuvina rini? Si paka akale yunalongoza?

","kayamba,kuonyesa muhi,kulavya konze,uchi",1989/12/16 0:00:00

1612,"儀礼","チャリのクブラミジゴ51","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," Man1: Yuyu yunahenza uhatse yiye. Man2: Unachelewa. Haya uchi. Tupa ya uchi bwana Chonjoro. Kakale sawa na tupa ya uchi lita(Eng. litre). Uyiodzaze tele. Hundakpwendera hiko mutsanzoni. Munagazuma na paka gakale gago. Man3: Go ni gago bemba. Naanze kutukuka. Man1: Yunatukuka sambi. N: Mwambe auke yiye(jinja). Dzimwamba hundakosana yiye. Naauke. Yiye paka hukosane yiye. Man1: Sambi uno(mukowa for matungo) kaudzifungbwa kinyi. Hata achimwagirwa madzi, uno samba unakala kinyi yenye. N: Haak. Undavugulwa. Kaufungirwe kpwanza. Man1: Maana ukenda pata go madzi uratu unafungbwa langu yuyu hata agbwigbwide.

","kayamba,kuonyesa muhi,kulavya konze,uchi,kuhatsa,matungo",1989/12/16 0:00:00

1613,"儀礼","チャリのクブラミジゴ52","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," Man2: Go matungo manjine kagasirire. Mwi ahungi heka uno ushanga hata usala. Man3: Gaphigo? Man1: Gara heka hata kagafikire. N: Higano hiphano, gandafanywa kahiri tototo. Man3: Be sambi vino ndo karache anafunga. Maana kafungire karache ni adziika. Be chidzako adze afunge. Phapha mafungini, ndo anadzarigiza, achiika sambi. Man2: Na chisingu ndicho aricho nacho? Man1: Ni chakpwe cha hangu phapho katengezererwe chisingu. Katengezererwe chisingu cha ichiliku. Amba wira mulomoni, asena. Ni nyama wani. Woman: Munambwa nyuchingbwa.

","kayamba,kuonyesa muhi,kulavya konze,matungo,chisingu,ichiliku",1989/12/16 0:00:00

1614,"儀礼","チャリのクブラミジゴ53","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," M: Kala nabara kuimba, ngere sioya. Man4: Yunalemba ayae. Yunamba kala wabara kuimba ngere kaoya. Ao enye milomo ya kuimba be, naimbe kare. Ara kpwani amala. Mudzikala munahendadze kura. Man1: Aphio, na ni mulungu tu. Man3: Aa namba hinyara anache a kuyula mbuzi. N: anache nalavye uhumbo tu. Na maini. Ahewe chisufuria agakalange. Gakale agodzere phapho bahi. Man2: Na uhumbo mudzamba uhewe achetu, ni mwimwi. Mino tsindakala kahiri gbwegbwe. Mino naoya. Napiga kayamba rangu hiko. (カヤンバ開始 mulungu)

  1. ziyani mwanamulungu wee, ziyani mayoo....

  2. Nende kpwa mayo, nikalole anangu asena...

","kayamba,kuonyesa muhi,kulavya konze,mulungu",1989/12/16 0:00:00

1615,"儀礼","チャリのクブラミジゴ54","Nyamawi and Chari and Murina at Mwamoko"," N: Haya baye kunatswa, haraka baye haraka baye. (mulungu)

  1. kunalia ngoma ko ziyani, kuna mwana nyoka yunapiga hodi....

  2. vunzarere, vunzarere kuna nyoka mubomu... (チャリを先頭に、その後に二人の呪医が続く) [END of tape]

","kayamba,kuonyesa muhi,kulavya konze,mulungu",1989/12/16 0:00:00

appendix

6010"歌","チャリのカヤンバ・ラ・ムエジ24","Murinaの屋敷(Ngelenge)"," (song of nungu) (ku-tsanganya) muganga wachimbira mwana nayeya rero wee muganga taire nungu wee hee nungu we mayo muganga wachimbira mwana nayeya nungu wee muganga taire.

",,1993/11/6 0:00:00

5241,"歌","チャリの月のカヤンバ90","Murinaの屋敷(ゲレンゲ)"," (song of pungahewa: kutsanganya) (solo) pungahewa namala mali mwenehu wee zumo rani wee nikedza tsembera vyo mwana madiwa harambee mwana mayo barawa gbwira fumo na ngao chemula mbega chila karinda (chorus) mwenehu zumo ra pungahewa mwana wa mayo hali hiyo we vyo majaro wee nikedza tsembera mwana madiwa harambee mwana mayo barawa gbwira fumo na ngao chemula mbega chila karinda",,1992/9/8 0:00:00

後日になされたコメント・批判

2129,"解説","チャリのクブラミジゴ(反省)","Chari,Murina","ムリナとチャリによると Dec.16-7 のカヤンバにおいて Nyamawe たちはいく つかの誤りを犯した。 ① ndonga には本来、ムリナとチャリが自ら muhi を入れねばならない(夫婦 二人で)。しかし当日は Nyamawe たち自身が入れてしまった。ムリナたち は帰宅してから ndonga の中身を捨てて、自分たちで入れなおした。その後 matumia を取り除かねばならない。 ② 現地の muganga は ndonga に shera の赤い鶏の心臓を入れねばならないの にそれを怠った ③ ndonga にはもっと多くの mihi を入れねばならないのに少ししか入れなか   った。 ④ ku-phula mizigo の uringo は水の場所に置かれねばならない。また黒い山   羊は水中で屠殺されねばならない。しかし当日はそうされなかった。 ⑤ mihi を示す場所でも ndonga が不完全では、自分で見つけろと言われても できない。にもかかわらずチャリが大切な木を自分で握ったので、人々は大 いに驚いていた。","kuphula mizigo,Chari,ndonga",1989/12/18 0:00:00

1438,"問答","チャリの呪医就任儀礼の反省1","Murina and Chari"," C: Yuyatu mwana kahumbulwa ni muganga. Sambi akakala ndiye yedzimuhumbula. H: Ye muganga? Yuya mwana akale yuhumbulwa ni ani? C: Yuhumbulwa ni mimi kare dza mimi na yuyu(ムリナ). Elakini muganga kaidima kuhumbula mwana. Maana muganga achihumbula mwana chidzako yundakpwenda kpwakpwe mudzini. Yundakpwenda fanya shugulize (matumiaのこと). Sambi yundakala yudzimuvyala yiye. Sino, tsi wehu. Yunavunzika. H: Phapho tselewa chidide. K: She is saying this, if the mwana wa ndonga, it has been bored by the muganga who has given you the mwana wa ndonga. So that is also very bad. It can cause the mwana wa ndonga kuvunzika wakati. H: Tsielewa.

","mwana wa ndonga,kulavya konze,kuhumbula,性",1989/12/18 0:00:00

1439,"問答","チャリの呪医就任儀礼の反省2","Murina and Chari"," K: Yaani ni hivino, yuyu muganga chikala yutengeza mwana wa ndonga, yuyatu ambaye kadzangbwe kuhumbulwa. Unasikira? H: Ee. Nasikira. K: Sambi chikala ni wakati wa kuhumbula yuyatu mwana, kuhumbulwa mulomo, yiye muganga kaidima kuhumbula. Lakini uwe na mucheo, mwimwi ambao mudzitengezerwa, ndimwi ambao mundahumbula. M: Wanza uwe, mwishowe asindikize mucheo. K: Ee mwisho yundasindikiza, mucheo. Kpwa sababu aa aganga achihumbula, anaidima kuhenda makosa. Achihenda sexual intercourse, it is not good. H: Ndipho ambapho mino tsielewere. K: Maana it can cause that mwana wa ndonga kuvunzika. Kpwa hivyo kuna makosa higo na makosa manjine ni ga uwe na mucheo. H: Yaani achilala konze?

","mwana wa ndonga,kuhumbula,性,婚外交渉",1989/12/18 0:00:00

1440,"問答","チャリの呪医就任儀礼の反省3","Murina and Chari"," K: Ee achilala konze. C: Yudzielewa haraka phapho. M: Yaani ko kulala ko konze be kpwenda kala na muche munjine. K: Yunamanya. Wanza pindi chiduruma. C: Kulala, yunahenda fuliza. Lakini yumanya. H: Sambi yo mizizo, agbwire yiyo mizizo mpaka rini? C: Ni tsiku zosi. H: Tsiku zosi kaidima kulala muche wa konze? C: Kaidima. K: Sambi unahenza mwana. Haya sambi. Ni paka ugbwire mizizo, maana unahenza mwana. H: Tsiku zosi, hata kala achipata kare anao? M: Amba ni uvumirire, hata mucheo akale sawasawa.

","mwana wa ndonga,kuhumbula,性,婚外交渉",1989/12/18 0:00:00

1441,"問答","チャリの呪医就任儀礼の反省4","Murina and Chari"," C: Uchikala kuvumirira(neg.), unatsakula aganga anijne, adze atiywa mapande ga chirwa. K: Lakini yunahenda siri siri. Yunagahenda siri. C: Kisha undakala udzisiririsa mwenye. H: Lakini chikala mucheo achivyala mwana, na ye mwana mwenye yudzanza kpwenenda? K: Chikala yudzanza kpwenenda? H: Ee achirichiswa. K: Bemba chikala yudzanza kpwenenda, ameye yundakala yuna tumbo kahiri. Ndo ndakala yundahenda chirwa sambi. H: Kpwa hivyo mayo, mwana wa ndonga ni paka mwisho? M: Ee ni paka ariche kuvyala. K: Ni makomu.

","mwana wa ndonga,kuhumbula,性,婚外交渉,chirwa",1989/12/18 0:00:00

1442,"問答","チャリの呪医就任儀礼の反省5","Murina and Chari"," C: Be unaona anjine gavumirirwa we. Anjijne kaavumirira. K: Naro tali toni ribandwa na mapema. C: Kubandwa na mapema ni kuratu kukosa. K: Ee ndo kubandwa kuko. Ndo kufinyangbwa. H: Kpwani mutu muganga kaidima kuwala muche wa phiri? K: Kaidima kuwala kpwadze? H: Achilala na muche munjine samba chinakala na chirwa cho chirenje? C: Aa, ukale umwonyese ye musichanangbwa tu, ukamwambire yuyatu mwana kukala mimi nahenza niwale muche munjine, na muche munjine ni yuyu. Ela kabila kudzangbwe kuhenda neno rorosi. Cho ni chirenje, lakini chichiambirwa maneno, chinasikira. Chichihendwa mulomo tu, ni bahi. Si chirenje kahiri. H: Chichihendwa mulomo? C: Ee. Mutu ambaye unaidima kuuka ukotsamulaga, na uchidza fika, mafuha ganasira tu. Ni furi furi. Yunarira hangbwe. Pho chikala karirire, unaidima kumwika phapho chitandani, uchidza fika, yurere kamare. Wamba ni ubitwa ni mutu. Haya yunagaya be vivyo. K: Na nikukala kabitirwe. Ni mwenye tu? C: Aaa. Mwenye tu.

","mwana wa ndonga,性,婚外交渉,世話",1989/12/18 0:00:00

1443,"問答","チャリの呪医就任儀礼の反省6","Murina and Chari"," H: Kpwa vivyo mpaka aambirwa kukala unauka, ela undauya chidzako? C: Eeh. K: Haya kona ni makali go. M: Lakini asukumaye ni yuyatu shetani. C: Ni ye shetani. M: Maana ye shetani yu muratu ndongani. C: Sambi chira chitumacho udzikpwenda kare kpwenye ambako kpwamba, hata ko mudzini kunako phephi. Elakini uhenda lala, na ukashindwa ni usingizi. K: Uwe mwenye mwana? C: Eee. Uwe mwenye mwana. Ukashindwa ni usingizi. Na kuchicha yo roho yi vivi(どきどきする). H: Kpwa sababu udzimunyala? C: Haak, udzuka tu. Udzimuricha. K: Kumulagire? C: Mmm. Sambi uchenda fika ko wendako, kundakubusa moho kare. Na uchidza fika paka wone tofauti kpweli.

","mwana wa ndonga,世話,p'ep'o",1989/12/18 0:00:00

ムァモコでの「外に出す」施術第二回反省会、1989/12/21

日本語訳

1725 <a id="about_kuzuza>

Hamamoto(H): 先日の「嗅ぎ出し」で施術師は、川にも水辺にもどこにも行きませんでしたね。じゃあ、お母さんのキブリをどうやってもってきたんでしょう? Chari(C): キブリは搗き臼(chinu81)のところに置かれている瓢箪の中に、やって来て引き込まれるということよ。だから施術師は水辺そのものに行く必要はなかったのよ。 H: 人のキブリを屋敷で取り戻すことができる。じゃあ、水場に行くのはどうして?そこに何を求めていくのですか。だって、その人(のキブリ)はすでに手に入っているのだから。 Murina(Mu): つまりね、(施術師が)病人を手に入れに行くとすれば、彼は病人といっしょに池まで行くことになる。そこで病人を手に入れて、それと一緒に戻ってくる。

このムリナの説明は字義通りに読むと意味不明、さっぱり理解できない。「病人を手に入れに行く」というが、病人その人は屋敷にいるからである。とすると「病人を手に入れに行く」というがそれは病人そのものではなく、病人の奪われた何かだということになる。それはキブリか何かであろう。次にムリナは「病人といっしょに池まで行く」というが、これも病人その人のことではありえない。なぜなら「嗅ぎ出し」で施術師たちが水場に向かって出発した後も、患者は屋敷に残って布を掛けられて仰向けに横たわっているのだから。すると施術師が「いっしょに」行くのは病人の「何か」であるしかないが、屋敷の搗き臼の脇におかれた瓢箪の中に呼び込まれているのは病人のキブリであるので、それをもって池に繰り出すということだろう。とすると池からとってくるのは(すでにキブリはもっているのだから)キブリとは別の何かだということになる。「病人を手に入れて」屋敷に帰還するのだが、この「病人」も池から持ち帰る「何か」のことだということになるだろう。このムリナの単純な答えをぐだぐだ論理的に吟味するというのも大人げない気もするが、ムリナには(おそらくは同席していたチャリにとっても)この発言が意味をなしているらしい限り、それは何らかの仕方で解釈される必要がある。

H: うーむ。 C: つまりね、あなたは行って、私にそこの泥をもってきてくれるのよ、そして帰ってきたら、私に結びつけるの。つまり私にピング(pingu34)をくれるのよ。これで私はもうそちら(池)に行っても、驚かされることはなくなるの(憑依霊に襲われることはなくなる)。だって、あなたは(池に)行って、私をもって帰ってくれて、私に風(peho)を戻してくれたからよ。 H: というわけで病人は、また体力を取り戻すというわけですね。

「わかってないくせに、わかったふりをするな」>当時の私、と言いたいところだが。なかなか二人の答えとも理解が難しい。チャリの言うピングは、患者が再度ライカらにキブリを奪われないようにする防御のための護符で、そのための材料を池まで取りに行くのだとするとよくわかるのだが、そうだとするとその後に続く、それが患者に「風(peho)」を戻すことになる、という説明が、また謎である。カタナ氏は私にここで風(peho)と呼ばれているのはキブリ(chivuri)のことだと説明してくれたのだが、再び謎は深まる。

1726

Murina(Mu): そうだよ。ところで彼(ニャマウィ氏)はそこ(屋敷内)で(キブリを)戻した。施術師は彼女(チャリ)に癒やしの術を授けたのさ。かれはその場で彼女に「風(peho)」を戻した。後日、彼女がライカに(キブリを)持ち去られたという病人を得ることになったとしよう。その病人(のキブリ)は川の中に投げ込まれた。水の中にね。(施術師は)病人を水の中まで探しに行くことが必要となるだろう。でも彼女は水の中には行かなかった。で、問いただされることになる。そこに行けば、彼女は(憑依霊たちに)問われるだろう。お前はここに来たそうだが、私たちはお前を見ていないぞ。どうしてだ?と。 Hamamoto(H): それは彼の過ちなんですか? Mu: そう、それが二番目の過ちさ。三番目は、瓢箪に関係している。ンゴマを打って、瓢箪を差し出す。でも(瓢箪に)心臟を入れる前だったんだよ。 H: 瓢箪に心臟を入れる前にンゴマを打った? Mu: そう。心臟を入れる前に瓢箪をね。弟子(mwana wa chiganga)に瓢箪を渡し、癒やしの術を示しに(憑依霊の草木を示しに)行っちゃった。心臟を入れられていないまだ空っぽの瓢箪でね。 H: まだ心臟をもっていなかったんですか? Mu: 心臟が入っていなかった。

ムリナは、チャリの説明を受けて、なぜ屋敷内で「嗅ぎ出し」を済ませてしまったのが間違いだったのか、説明を加えてくれているのだが、その説明がまたいまひとつわからない。チャリがもしニャマウィのやり方で「嗅ぎ出し」をすれば、失敗する、という話なのだろうか。それとも、ニャマウィがチャリを(チャリのキブリを?)ちゃんとライカたちの棲み処である水場まで連れて行ってないので、憑依霊たちがチャリを見ても「お前なんか知らないよ」と言って相手にしてくれないということなのか。 さらに聞きたかったのだが、ムリナはそれで「嗅ぎ出し」の話は切り上げ、前回もすでに聞いていた、瓢箪の作成と差し出しの手続きに間違いがあったという話に移ってしまっていた。

1727

Hamamoto(H): つまり、パンデ(mapande31)が入れなかったと。 Murina(Mu): 入れなかったんだよ。これが三番目の過ちだ。四番目は、チャリのためにビーズ飾りを作成しそこなったことだ。それと頭に装着するキシング(chisingu82)。 H: ああ、確かに。彼らはビーズ飾りを完成させなかったですね。 Mu: あいつらの施術のやり口、やつらの過ちはそれさ。施術の掟に従わなかったってこと。 H: さらに薬(muhaso)についてはどうでしょう。薬も病人とその夫によって入れられないといけないのでしょうか。

私のこの質問は失敗だった。私は瓢箪の内臓(腸)にあたる香料(mavumba)と薬(muhaso, mureya)について尋ねたつもりだったのだが、「薬」(muhaso)は、「草木」(muhi)と同じく一般的過ぎた。次のムリナの答えはまだ瓢箪の「心臟」の話の続きになっている。

Mu: 私と私の妻だよ、でもあそこでは彼らが入れてしまった。五番目の過ちだね。つまり心臟は私とこの友(チャリのこと)とで入れるものなんだけど、彼らは彼らのうちの二人で入れてしまった。(その瓢箪は)彼らの子供じゃないのに。 H: ンゴマを打つ前にでしたっけ? Mu: 彼らはンゴマをすでに打った、そして彼らは心臟を入れた。でも子供(瓢箪子供)は最初に心臟を入れて、その後でンゴマを打つんだ。瓢箪にはすでに(心臟が)入れられている。六番目の過ちということになるね。

1728

Murina(Mu): そのあと、お前は香料(mavumba)を入れなければ。内臓(腸)じゃないかい?その後で蜂蜜を入れる。それが血じゃないかい?まず初めに心臟を入れる、それが終わったら、お前は(瓢箪に)ビーズ飾りを施し始める。ビーズ飾りの前に、心臟を入れるからだ。まず心臟を入れることから初めなければ、そしてビーズ飾りをつける。 Hamamoto(H): その後に内臓と血。 Mu: その後に何を入れる?内臓を入れなさい、そして血を入れなさい。さて、あなたはンゴマを打ちます。あなたは瓢箪子供を外に運びます。(ムウェレに)癒やしの術を与えに行くのです。彼女の子供(瓢箪子供)をあなたの手にもってね。 H: 血と内臓も、あなた方二人で入れねばならないのですか? Mu: あいつらが入れるよ、彼らが。そしてさあ、彼らはンゴマを打つ。 H: ンゴマが終われば? Mu: 彼らが終われば、さあ、かれらは施術のための草木を彼女に示すんだ。 H: それがすんだら、さてさて、彼らは薬(mihaso)を入れるんですね。

1729

Murina(Mu): それから、彼らに薬を再度増量してもらうのさ。彼らから私の瓢箪を受け取って、私は辞去。家に帰る。さて、これらすべてのことを、彼らはちゃんとやらなかったんだよ。薬(mihaso)のところで私たちは止まっている。自分たちで入れることになるでしょう。ビーズ飾り(matungo83)も、私たち自身で作る。キシング(chisingu82)も自分たちで作ることになるよ。訂正するためにね。何を?憑依霊が正しくあるようにね。私たちが必要としているのは、薬だけ。彼らが提供する。草木を示すところも彼らの過ちがあるところだよ。彼らはまだ(本物の)癒やし手の段階に達してないんだ。 Hamamoto(H): 彼ら自身がまだ癒やしの術のレベルに達していない? Mu: そう。まだね。だって、彼らの到達した水準自体も、ときに彼らは忘れているんだから。というわけで、私の見るところ、彼らは仕事はできないね。(草木を)示してくれるよう強要しても無駄。だって彼ら自身その知識がないんだから。 H: それこそが、彼らの過ちそのものですね。

1730

Murina(Mu): あんた、あんたはお金を差し出す。で仕事はちゃんとされない。心の中に苦々しさが入り込んでくるのがわかるだろう。だって、おまえ授業料を支払ったら、ちゃんと読み書きできるようになるはずだろう。じゃあ、読み書き出来ないのに、おまえ授業料を出すかい?お前にいったい何の仕事ができるってんだい。 Hamamoto(H): ああ、まったく無駄ですね!

1725,"解説","チャリのラビャ・コンゼ01","Murina, Chari"," H: Dzuzi ko kuzuzani ye muganga samba kendere muhoni, madzini, phatu phophosini. Walaladze chivuri cha mayo ye? C: Ye wamba kukala chivuri chidza vuhiwa muratu ndongani pho chinuni. Kpwa vivyo kakala kana haja ya kpwenda paka madzini kpwenye. H: Unaidima kupata chivuriche mutu pho mudzini kare. Je undakpwenda madzini kpwadze. Unatuwani kuko. Maana udzipata kare ye mutu. M: Yaani achenda pata mukongo, undakpwenda naye ziyani. Akawale mukongo, adze naye. H: Mmn. C: Yaani uchenda niwarira tophe za kuratu, uchidza nifunga, uchidza nipa pingu. Sambi mimi tsindauhukpwa kuratu, maana undakala wakpwenda niwala, uchidza niudza peho(chivuri). H: Kpwa vivyo mukongo akale na nguvu kahiri.

","ku-lavya konze,ziya,chivuri,ku-zuza",1989/12/21 0:00:00

1726,"解説","チャリのラビャ・コンゼ02","Murina, Chari"," M: Ee. Sambi ye chikala yudziudzira phano. Muganga udzimupha uganga. Ye muganga udzimudzira peho phapha. Ye machero yundakpwenda pata mukongo, ambaye wawalwa ni laika. Achenda tsuphwa muhoni, ndani ya madzi. Undahenza amutuwe ndani ya madzi. Na yuno kendere ndani ya madzi. Akahakikishwa. Sambi achifika kura yundauzwa maswali. Udzikudza kuno, mbona kahukonere. H: Yo ni makosage? M: Ee ni ya phiri yiyo. Ya hahu, ni kuwala ndonga. Kupiga ngoma kulavya ndonga, kabila kuyitiya maroho. H: Kupiga ngoma kabila kutiya maroho? M: Ee. Ndonga kabila kuyitiya roho. Kumupha mwana wa chiganga, kpwenda monyesa uganga kabila ndonga tuphu yiriyo kayina roho. H: Kala kayina roho? M: Kala kayina.

","ku-lavya konze,ndonga,roho,mwana wa ndonga,marero,ushanga",1989/12/21 0:00:00

1727,"解説","チャリのラビャ・コンゼ03","Murina, Chari"," H: Yaani kayitiyire mapande? M: Kayitiyire. Kosa ra hahu riro. Kosa ra nne, ni kotsamuhungira marero. Na chisingu cha chitswani. H: Aa. Ni jeri. Kaamalire kuhungira marero. M: Tabiya za uganga wao makosa gao ni gago, ambapho kpwamba kaatuwire sheria ya chiganga. H: Na uratu muhaso pia, ni lazima utiywe ni mukongo na mulumewe? M: Ni mimi na muche wangu pho achitiya ao, ni kosa ra tsano riro. Ambapho kpwamba ro roho ninaritiya mimi na hiye musena, nyo achitiya ao atu airi, ambao kpwamba tsi mwana wao. H: Kabila kupiga ngoma? M: Apiga kare ndo anatiya maroho. Na mwana wanza kutiywa maroho, ndo hata mukapiga ngoma. Ye yutiywa kare. Ndo kosa riro sambi. Richikala ni ra sita. H: Kpwa hivyo taratibu ni utengeze ndonga kpwanza, utiye maroho..

","ku-lavya konze,ndonga,mwana wa ndonga,roho,uhumbo,nyuchi",1989/12/21 0:00:00

1728,"解説","チャリのラビャ・コンゼ04","Murina, Chari"," M: Halafu utiye mavumba. Si uhumbo nyo? Halafu utiye nyuchi. Tsi milatso yo? Undanza kutiya roho, uchitiya roho uchimala, unanza kutiya ushanga. Maana kumutiya roho kabila kumutiya ushanga. Mpaka wanze kutiya roho kpwanza, ndo utiye ushaga. H: Halafu uhumbo na milatso. M: Halafu ndo utiyeni? Utiye uhumbo ndo utiye milatso. Unapiga ngoma sambi. Unamuphirika konze. Wenda mupha uganga, na mwanawe mukononi we nawe. H: Milatso na uhumbo ni lazima mutiye mwimwi? M: Atiya ao na apige ngoma sambi. H: Na achimala? M: Achimala sambi amonyese mihi ya chiganga. H: Achimala, haya sambi atiye mihaso.

","ku-lavya konze,ndonga,mwana wa ndonga,roho,uhumbo,nyuchi,mihaso",1989/12/21 0:00:00

1729,"解説","チャリのラビャ・コンゼ05","Murina, Chari"," M: Halafu adze, adzarigize mihaso kahiri halafu. Anipe ndonga yangu mino, nuuke. Nidze mudzini. Sambi tabiya ziratu zosini kaazihendere. Hata hudziima yo mihaso. Hundatiya enye. Matungo hundahunga enye. Visingu hundahunga enye. Kpwa kurekebishani? Yuyatu shetani akale sawa. Haja yehu sino ni mihaso tu kpwao. Ndo makosa gao kpwa konyesa kukala kaadzangbwe kufika aganga. H: Aratu enye kaadzangbwe kufika steji ya uganga? M: Eee. Kaadzangbwe. Maana hata zo steji zao, kisha anazisahau. Kpwa hivyo yinaonyesa kukala, kaidima kazi. Uhenda alazamisha kpwaonyesa. Lakini nyo enye kaphana. H: Ndo ni makosa gao.

","ku-lavya konze,ndonga,mwana wa ndonga,roho,uhumbo,nyuchi,mihaso",1989/12/21 0:00:00

1730,"解説","チャリのラビャ・コンゼ06","Murina, Chari"," M: We phano unalavya pesa na hali kazi kayindafanywa sawa. Halafu undaona roho yinaphenya utsungu. Yaani uchilavya fii(fee) ni ukale unasoma ati. Je chikala kusoma na unalavya fii? Undakala unafanya kazi yaani? H: Aa. Ni bule!",,1989/12/21 0:00:00

注釈


1 ウカハ(ukaha)。「怠惰さ」。形容詞 -kaha 「怠惰な、怠け者の、義務を果たさない」の名詞形。ムカハ(mukaha, pl. akaha)は「怠け者」
2 チャリが私を「お父さん」と呼んでいるのは、現地での私の名前 Kalimbo wa Mwero は、ムァニョータ父系クランでは、チャリの父 マラウ(Malau)の兄弟でチャリにとっては父の兄弟=父に当たるため。
3 ムズカ(muzuka)。特別な木の洞や、洞窟で霊の棲み処とされる場所。また、そこに棲む霊の名前。ムズカではさまざまな祈願が行われる。地域の長老たちによって降雨祈願が行われるムルングのムズカと呼ばれる場所と、さまざまな霊(とりわけイスラム系の霊)の棲み処で個人が祈願を行うムズカがある。後者は祈願をおこないそれが実現すると必ず「支払い」をせねばならない。さもないと災が自分に降りかかる。妖術使いはしばしば犠牲者の「汚れ4」をムズカに置くことによって攻撃する(「汚れを奪う」妖術)という。「汚れを戻す」治療が必要になる。
4 ノンゴ(nongo)。「汚れ」を意味する名詞だが、象徴的な意味ももつ。ノンゴの妖術 utsai wa nongo というと、犠牲者の持ち物の一部や毛髪などを盗んでムズカ3などに隠す行為で、それによって犠牲者は、「この世にいるようで、この世にいないような状態(dza u mumo na dza kumo)」になり、何事もうまくいかなくなる。身体的不調のみならずさまざまな企ての失敗なども引き起こす。治療のためには「ノンゴを戻す(ku-udza nongo)」必要がある。「悪いノンゴ(nongo mbii)」をもつとは、人々から人気がなくなること、何か話しても誰にも聞いてもらえないことなどで、人気があることは「良いノンゴ(nongo mbidzo)」をもっていると言われる。悪いノンゴ、良いノンゴの代わりに「悪い臭い(kungu mbii)」「良い臭い(kungu mbidzo)」と言う言い方もある。
5 「重荷下ろし」カヤンバ未経験な私は、それがシェラの棲み処であるムズカで始められると思っていて、その準備について尋ねている。しかし、この質問はチャリたちにとっては意味不明。カタナ氏が助け舟を出して敷衍してくれているが、彼も未経験の儀礼であるため、同じ誤解をしていて、チャリたちにはやはり意味不明のようで、ムリナの答えも、それ自体は面白いが、問に対する答えにはなっていない。
6 キトゥコ(chituko, pl.vituko)。スワヒリ語のkituko(pl.vituko)に同じ。「驚異、恐怖、怪異、驚くべき、恐るべき出来事」などの意。
7 ダフ(dafu, pl.madafu)。「ココヤシの若い実」ダフは、核のなかに甘い(少し生臭い)液体が溜まっている。「ダフの水」madzi ga dafuと呼ばれる。
8 キバラバンド(chibarabando)。「おしゃべりな人、おしゃべり」。shera9の別名の一つ。「雷鳴」とも結びついている。唱えごとにおいて、Huya chibarabando, musindo wa vuri, musindo wa mwaka.「あのキバラバンド、小雨季の雷鳴、大雨季の雷鳴」と唱えられている。おしゃべりもけたたましいのだろう。
9 シェラ(shera, pl. mashera)。憑依霊の一種。laikaと同じ瓢箪を共有する。同じく犠牲者のキブリを奪う。症状: 全身の痒み(掻きむしる)、ほてり(mwiri kuphya)、動悸が速い、腹部膨満感、不安、動悸と腹部膨満感は「胸をホウキで掃かれるような症状」と語られるが、シェラという名前はそれに由来する(ku-shera はディゴ語で「掃く」の意)。シェラに憑かれると、家事をいやがり、水汲みも薪拾いもせず、ただ寝ることと食うことのみを好むようになる。気が狂いブッシュに走り込んだり、川に飛び込んだり、高い木に登ったりする。要求: 薄手の黒い布(gushe)、ビーズ飾りのついた赤い布(ショールのように肩に纏う)。治療:「嗅ぎ出し(ku-zuza)10、クブゥラ・ミジゴ(kuphula mizigo 重荷を下ろす69)と呼ばれるほぼ一昼夜かかる手続きによって治療。イキリク(ichiliku71)、おしゃべり女(chibarabando8)、重荷の女(muchet'u wa mizigo72)、気狂い女(muchet'u wa k'oma73)、狂気を煮立てる者(mujita k'oma74)、ディゴ女(muchet'u wa chidigo76、長い髪女(mwadiwa77)などの多くの別名をもつ。男のシェラは編み肩掛け袋(mukoba78)を持った姿で、女のシェラは大きな乳房の女性の姿で現れるという。
10 クズザ(ku-zuza)は「嗅ぐ、嗅いで探す」を意味する動詞。憑依霊の文脈では、もっぱらライカ(laika)等の憑依霊によって奪われたキブリ(chivuri11)を探し出して患者に戻す治療(uganga wa kuzuza)のことを意味する。ライカ(laika12)やシェラ(shera9)などいくつかの憑依霊は、人のキブリ(chivuri11)つまり「影」あるいは「魂」を奪って、自分の棲み処に隠してしまうとされている。キブリを奪われた人は体調不良に苦しみ、占いでそれがこうした憑依霊のせいだと判明すると、キブリを奪った霊の棲み処を探り当て、そこに行って奪われたキブリを取り戻し、身体に戻すことが必要になる。その手続が「嗅ぎ出し」である。それはキツィンバカジ、ライカやシェラをもっている施術師によって行われる。施術師を取り囲んでカヤンバを演奏し、施術師はこれらの霊に憑依された状態で、カヤンバ演奏者たちを引き連れて屋敷を出発する。ライカやシェラが患者のchivuriを奪って隠している洞穴、池や川の深みなどに向かい、鶏などを供犠し、そこにある泥や水草などを手に入れる。出発からここまでカヤンバが切れ目なく演奏され続けている。屋敷に戻り、手に入れた泥などを用いて、取り返した患者のキブリ(chivuri)を患者に戻す。その際にもカヤンバが演奏される。キブリ戻しは、屋内に仰向けに寝ている患者の50cmほど上にムルングの布を広げ、その中に手に入れた泥や水草、睡蓮の根などを入れ、大量の水を注いで患者に振りかける。その後、患者のキブリを捕まえてきた瓢箪の口を開け、患者の目、耳、口、各関節などに近づけ、口で吹き付ける動作。これでキブリは患者に戻される。その後、屋外に患者も出てカヤンバの演奏で踊る。それがすむと、屋外に患者も出てカヤンバの演奏で踊る。クズザ単独で行われる場合は、この後、患者は、再びキブリをうばわれることのないようにクツォザ(kutsodza68)を施され、ンガタ33を与えられる。やり方の細部は、施術師によってかなり異なる。
11 キヴリ(chivuri)。人間の構成要素。いわゆる日本語でいう霊魂的なものだが、その違いは大きい。chivurivuriは物理的な影や水面に写った姿などを意味するが、chivuriと無関係ではない。chivuriは妖術使いや(chivuriの妖術)、ある種の憑依霊によって奪われることがある。人は自分のchivuriが奪われたことに気が付かない。妖術使いが奪ったchivuriを切ると、その持ち主は死ぬ。憑依霊にchivuriを奪われた人は朝夕悪寒を感じたり、頭痛などに悩まされる。chivuriは夜間、人から抜け出す。抜け出したchivuriが経験することが夢になる。妖術使いによって奪われたchivuriを手遅れにならないうちに取り返す治療がある。chivuriの妖術については[浜本, 2014『信念の呪縛:ケニア海岸地方ドゥルマ社会における妖術の民族誌』九州大学出版,pp.53-58]を参照されたい。また憑依霊によって奪われたchivuriを探し出し患者に戻すku-zuza10と呼ばれる手続きもある。
12 ライカ(laika)、ラライカ(lalaika)とも呼ばれる。複数形はマライカ(malaika)。きわめて多くの種類がいる。多いのは「池」の住人(atu a maziyani)。キツィンバカジ(chitsimbakazi13)は、単独で重要な憑依霊であるが、池の住人ということでライカの一種とみなされる場合もある。ある施術師によると、その振舞いで三種に分れる。(1)ムズカのライカ(laika wa muzuka14) ムズカに棲み、人のキブリ(chivuri11)を奪ってそこに隠す。奪われた人は朝晩寒気と頭痛に悩まされる。 laika tunusi15など。(2)「嗅ぎ出し」のライカ(laika wa kuzuzwa) 水辺に棲み子供のキブリを奪う。またつむじ風の中にいて触れた者のキブリを奪う。朝晩の悪寒と頭痛。laika mwendo51,laika mukusi52など。(3)身体内のライカ(laika wa mwirini) 憑依された者は白目をむいてのけぞり、カヤンバの席上で地面に水を撒いて泥を食おうとする laika tophe53, laika ra nyoka53, laika chifofo56など。(4) その他 laika dondo57, laika chiwete58=laika gudu59), laika mbawa60, laika tsulu61, laika makumba62=dena63など。三種じゃなくて4つやないか。治療: 屋外のキザ(chiza cha konze38)で薬液を浴びる、護符(ngata33)、「嗅ぎ出し」施術(uganga wa kuzuza10)によるキブリ戻し。深刻なケースでは、瓢箪子供を授与されてライカの施術師になる。
13 キツィンバカジ(chitsimbakazi)。別名カツィンバカジ(katsimbakazi)。空から落とされて地上に来た憑依霊。ムルングの子供。ライカ(laika)の一種だとも言える。mulungu mubomu(大ムルング)=mulungu wa kuvyarira(他の憑依霊を産んだmulungu)に対し、キツィンバカジはmulungu mudide(小ムルング)だと言われる。男女あり。女のキツィンバカジは、背が低く、大きな乳房。laika dondoはキツィンバカジの別名だとも。「天空のキツィンバカジ(chitsimbakazi cha mbinguni)」と「池のキツィンバカジ(chitsimbakazi cha ziyani)」の二種類がいるが、滞在している場所の違いだけ。キツィンバカジに惚れられる(achikutsunuka)と、頭痛と悪寒を感じる。占いに行くとライカだと言われる。また、「お前(の頭)を破裂させ気を狂わせる anaidima kukulipusa hata ukakala undaayuka.」台所の炉石のところに行って灰まみれになり、灰を食べる。チャリによると夜中にやってきて外から挨拶する。返事をして外に出ても誰もいない。でもなにかお前に告げたいことがあってやってきている。これからしかじかのことが起こるだろうとか、朝起きてからこれこれのことをしろとか。嗅ぎ出しの施術(uganga wa kuzuza)のときにやってきてku-zuzaしてくれるのはキツィンバカジなのだという。
14 ライカ・ムズカ(laika muzuka)。ライカ・トゥヌシ(laika tunusi)の別名。またライカ・ヌフシ(laika nuhusi)、ライカ・パガオ(laika pagao)、ライカ・ムズカは同一で、3つの棲み処(池、ムズカ(洞窟)、海(baharini))を往来しており、その場所場所で異なる名前で呼ばれているのだともいう。ライカ・キフォフォ(laika chifofo)もヌフシの別名とされることもある。
15 ライカ・トゥヌシ(laika tunusi)。ヴィトゥヌシ(vitunusi)は「怒りっぽさ」。トゥヌシ(tunusi)は人々が祈願する洞窟など(muzuka)の主と考えられている。別名ライカ・ムズカ(laika muzuka)、ライカ・ヌフシ。症状: 血を飲まれ貧血になって肌が「白く」なってしまう。口がきけなくなる。(注意!): ライカ・トゥヌシ(laika tunusi)とは別に、除霊の対象となるトゥヌシ(tunusi)がおり、混同しないように注意。ニューニ(nyuni16)あるいはジネ(jine)の一種とされ、女性にとり憑いて、彼女の子供を捕らえる。子供は白目を剥き、手脚を痙攣させる。放置すれば死ぬこともあるとされている。女性自身は何も感じない。トゥヌシの除霊(ku-kokomola)は水の中で行われる(DB 2404)。
16 ニューニ(nyuni)。「キツツキ」。道を進んでいるとき、この鳥が前後左右のどちらで鳴くかによって、その旅の吉凶を占う。ここから吉凶全般をnyuniという言葉で表現する。(行く手で鳴く場合;nyuni wa kumakpwa 驚きあきれることがある、右手で鳴く場合;nyuni wa nguvu 食事には困らない、左手で鳴く場合;nyuni wa kureja 交渉が成功し幸運を手に入れる、後で鳴く場合;nyuni wa kusagala 遅延や引き止められる、nyuni が屋敷内で鳴けば来客がある徴)。またnyuniは「上の霊 nyama wa dzulu17」と総称される鳥の憑依霊、およびそれが引き起こす子供の引きつけを含む様々な病気の総称(ukongo wa nyuni)としても用いられる。(nyuniの病気には多くの種類がある。施術師によってその分類は異なるが、例えば nyuni wa joka:子供は泣いてばかり、wa nyagu(別名 mwasaga, wa chiraphai):手脚を痙攣させる、その他wa zuni、wa chilui、wa nyaa、wa kudusa、wa chidundumo、wa mwaha、wa kpwambalu、wa chifuro、wa kamasi、wa chip'ala、wa kajura、wa kabarale、wa kakpwang'aなど。これらの「上の霊」のなかには母親に憑いて、生まれてくる子供を殺してしまうものもおり、それらは危険な「除霊」(kukokomola)の対象となる。
17 ニャマ・ワ・ズル(nyama wa dzulu, pl. nyama a dzulu)。「上の動物、上の憑依霊」。ニューニ(nyuni、直訳するとキツツキ16)と総称される、主として鳥の憑依霊だが、ニューニという言葉は乳幼児や、この病気を持つ子どもの母の前で発すると、子供に発作を引き起こすとされ、忌み言葉になっている。したがってニューニという言葉の代わりに婉曲的にニャマ・ワ・ズルと言う言葉を用いるという。多くの種類がいるが、この病気は憑依霊の病気を治療する施術師とは別のカテゴリーの施術師が治療する。時間があれば別項目を立てて、詳しく紹介するかもしれない。ニャマ・ワ・ズル「上の憑依霊」のあるものは、女性に憑く場合があるが、その場合も、霊は女性をではなく彼女の子供を病気にする。病気になった子供だけでなく、その母親も治療される必要がある。しばしば女性に憑いた「上の霊」はその女性の子供を立て続けに殺してしまうことがあり、その場合は除霊(kukokomola18)の対象となる。
18 ク・ココモラ(ku-kokomola)。「除霊する」。憑依霊を2つに分けて、「身体の憑依霊 nyama wa mwirini19」と「除去の憑依霊 nyama wa kuusa2021と呼ぶ呼び方がある。ある種の憑依霊たちは、女性に憑いて彼女を不妊にしたり、生まれてくる子供をすべて殺してしまったりするものがある。こうした霊はときに除霊によって取り除く必要がある。ペポムルメ(p'ep'o mulume26)、カドゥメ(kadume42)、マウィヤ人(Mawiya43)、ドゥングマレ(dungumale46)、ジネ・ムァンガ(jine mwanga47)、トゥヌシ(tunusi48)、ツォビャ(tsovya50)、ゴジャマ(gojama45)などが代表例。しかし除霊は必ずなされるものではない。護符pinguやmapandeで危害を防ぐことも可能である。「上の霊 nyama wa dzulu17」あるいはニューニ(nyuni「キツツキ」16)と呼ばれるグループの霊は、子供にひきつけをおこさせる危険な霊だが、これは一般の憑依霊とは別個の取り扱いを受ける。これも除霊の主たる対象となる。動詞ク・シンディカ(ku-sindika「(戸などを)閉ざす、閉める、閉め出す」)、ク・ウサ(ku-usa「除去する」)、ク・シサ(ku-sisa「(客などを)送っていく、見送る、送り出す(帰り道の途中まで同行して)、殺す」)も同じ除霊を指すのに用いられる。スワヒリ語のku-chomoa(「引き抜く」「引き出す」)から来た動詞 ku-chomowa も、ドゥルマでは「除霊する」の意味で用いられる。ku-chomowaは一つの霊について用いるのに対して、ku-kokomolaは数多くの霊に対してそれらを次々取除く治療を指すと、その違いを説明する人もいる。
19 ニャマ・ワ・ムウィリニ(nyama wa mwirini, pl. nyama a mwirini)「身体の憑依霊」。除霊(kukokomola18)の対象となるニャマ・ワ・クウサ(nyama wa kuusa, pl. nyama a kuusa)「除去の憑依霊」との対照で、その他の通常の憑依霊を「身体の憑依霊」と呼ぶ分類がある。通常の憑依霊は、自分たちの要求をかなえてもらうために人に憑いて、その人を病気にする。施術師がその霊と交渉し、要求を聞き出し、それを叶えることによって病気は治る。憑依霊の要求に応じて、宿主は憑依霊のお気に入りの布を身に着けたり、徹夜の踊りの会で踊りを開いてもらう。憑依霊は宿主の身体を借りて踊り、踊りを楽しむ。こうした関係に入ると、憑依霊を宿主から切り離すことは不可能となる。これが「身体の憑依霊」である。こうした霊を除霊することは極めて危険で困難であり、事実上不可能と考えられている。
20 ニャマ・ワ・クウサ(nyama wa kuusa, pl. nyama a kuusa21)。「除去の憑依霊」。憑依霊のなかのあるものは、女性に憑いてその女性を不妊にしたり、その女性が生む子供を殺してしまったりする。その場合には女性からその憑依霊を除霊する(kukokomola18)必要がある。これはかなり危険な作業だとされている。イスラム系の霊のあるものたち(とりわけジネと呼ばれる霊たち22)は、イスラム系の妖術使いによって攻撃目的で送りこまれる場合があり、イスラム系の施術師による除霊を必要とする。妖術によって送りつけられた霊は、「妖術の霊(nyama wa utsai)」あるいは「薬の霊(nyama wa muhaso)」などの言い方で呼ばれることもある。ジネ以外のイスラム系の憑依霊(nyama wa chidzomba25)も、ときに女性を不妊にしたり、その子供を殺したりするので、その場合には除霊の対象になる。ニャマ・ワ・ズル(nyama wa dzulu, pl.nyama a dzulu17)「上の霊」あるいはニューニ(nyuni16)と呼ばれる多くは鳥の憑依霊たちは、幼児にヒキツケを引き起こしたりすることで知られており、憑依霊の施術師とは別に専門の施術師がいて、彼らの治療の対象であるが、ときには成人の女性に憑いて、彼女の生む子供を立て続けに殺してしまうので、除霊の対象になる。内陸系の霊のなかにも、女性に憑いて同様な危害を及ぼすものがあり、その場合には除霊の対象になる。こうした形で、除霊の対象にならない憑依霊たちは、自分たちの宿主との間に一生続く関係を構築する。要求がかなえられないと宿主を病気にするが、友好的な関係が維持できれば、宿主にさまざまな恩恵を与えてくれる場合もある。これらの大多数の霊は「除去の憑依霊」との対照でニャマ・ワ・ムウィリニ(nyama wa mwirini, pl. nyama a mwirini19)「身体の憑依霊」と呼ばれている。
21 クウサ(ku-usa)。「除去する、取り除く」を意味する動詞。転じて、負っている負債や義務を「返す」、儀礼や催しを「執り行う」などの意味にも用いられる。例えば祖先に対する供犠(sadaka)をおこなうことは ku-usa sadaka、婚礼(harusi)を執り行うも ku-usa harusiなどと言う。クウサ・ムズカ(muzuka)あるいはミジム(mizimu)とは、ムズカに祈願して願いがかなったら云々の物を供犠します、などと約束していた場合、成願時にその約束を果たす(ムズカに「支払いをする(ku-ripha muzuka)」ともいう)ことであったり、妖術使いがムズカに悪しき祈願を行ったために不幸に陥った者が、それを逆転させる措置(たとえば「汚れを取り戻す」4など)を行うことなどを意味する。
22 マジネ(majine)はジネ(jine)の複数形。イスラム系の妖術。イスラムの導師に依頼して掛けてもらうという。コーランの章句を書いた紙を空中に投げ上げるとそれが魔物jineに変化して命令通り犠牲者を襲うなどとされ、人(妖術使い)に使役される存在である。自らのイニシアティヴで人に憑依する憑依霊のジネ(jine)と、一応区別されているが、あいまい。フィンゴ(fingo23)のような屋敷や作物を妖術使いから守るために設置される埋設呪物も、供犠を怠ればジネに変化して人を襲い始めるなどと言われる。
23 フィンゴ(fingo, pl.mafingo)。私は「埋設薬」という翻訳を当てている。(1)妖術使いが、犠牲者の屋敷や畑を攻撃する目的で、地中に埋設する薬(muhaso24)。(2)妖術使いの攻撃から屋敷を守るために屋敷のどこかに埋設する薬。いずれの場合も、さまざまな物(例えば妖術の場合だと、犠牲者から奪った衣服の切れ端や毛髪など)をビンやアフリカマイマイの殻、ココヤシの実の核などに詰めて埋める。一旦埋設されたフィンゴは極めて強力で、ただ掘り出して捨てるといったことはできない。妖術使いが仕掛けたものだと、そもそもどこに埋められているかもわからない。それを探し出して引き抜く(ku-ng'ola mafingo)ことを専門にしている施術師がいる。詳しくは〔浜本満,2014,『信念の呪縛:ケニア海岸地方ドゥルマ社会における妖術の民族誌』九州大学出版会、pp.168-180〕。妖術使いが仕掛けたフィンゴだけが危険な訳では無い。屋敷を守る目的のフィンゴも同様に屋敷の人びとに危害を加えうる。フィンゴは定期的な供犠(鶏程度だが)を要求する。それを怠ると人々を襲い始めるのだという。そうでない場合も、例えば祖父の代の誰かがどこかに仕掛けたフィンゴが、忘れ去られて魔物(jine22)に姿を変えてしまうなどということもある。この場合も、占いでそれがわかるとフィンゴ抜きの施術を施さねばならない。
24 ムハソ muhaso (pl. mihaso)「薬」、とりわけ、土器片などの上で焦がし、その後すりつぶして黒い粉末にしたものを指す。妖術(utsai)に用いられるムハソは、瓢箪などの中に保管され、妖術使い(および妖術に対抗する施術師)が唱えごとで命令することによって、さまざまな目的に使役できる。治療などの目的で、身体に直接摂取させる場合もある。それには、muhaso wa kusaka 皮膚に塗ったり刷り込んだりする薬と、muhaso wa kunwa 飲み薬とがある。muhi(草木)と同義で用いられる場合もある。10cmほどの長さに切りそろえた根や幹を棒状に縦割りにしたものを束ね、煎じて飲む muhi wa(pl. mihi ya) kunwa(or kujita)も、muhaso wa(pl. mihaso ya) kunwa として言及されることもある。このように文脈に応じてさまざまであるが、妖術(utsai)のほとんどはなんらかのムハソをもちいることから、単にムハソと言うだけで妖術を意味する用法もある。
25 ニャマ・ワ・キゾンバ(nyama wa chidzomba, pl. nyama a chidzomba)。「イスラム系の憑依霊」。イスラム系の霊は「海岸の霊 nyama wa pwani」とも呼ばれる。イスラム系の霊たちに共通するのは、清潔好き、綺麗好きということで、ドゥルマの人々の「不潔な」生活を嫌っている。とりわけおしっこ(mikojo、これには「尿」と「精液」が含まれる)を嫌うので、赤ん坊を抱く母親がその衣服に排尿されるのを嫌い、母親を病気にしたり子供を病気にし、殺してしまったりもする。イスラム系の霊の一部には夜女性が寝ている間に彼女と性交をもとうとする霊がいる。男霊(p'ep'o mulume26)の別名をもつ男性のスディアニ導師(mwalimu sudiani27)がその代表例であり、女性に憑いて彼女を不妊にしたり(夫の精液を嫌って排除するので、子供が生まれない)、生まれてくる子供を全て殺してしまったり(その尿を嫌って)するので、最後の手段として危険な除霊(kukokomola)の対象とされることもある。イスラム系の霊は一般に獰猛(musiru)で怒りっぽい。内陸部の霊が好む草木(muhi)や、それを炒って黒い粉にした薬(muhaso)を嫌うので、内陸部の霊に対する治療を行う際には、患者にイスラム系の霊が憑いている場合には、このことについての許しを前もって得ていなければならない。イスラム系の霊に対する治療は、薔薇水や香水による沐浴が欠かせない。このようにきわめて厄介な霊ではあるのだが、その要求をかなえて彼らに気に入られると、彼らは自分が憑いている人に富をもたらすとも考えられている。
26 ペーポームルメ(p'ep'o mulume)。ムルメ(mulume)は「男性」を意味する名詞。男性のスディアニ Sudiani、カドゥメ Kadumeの別名とも。女性がこの霊にとり憑かれていると,彼女はしばしば美しい男と性交している夢を見る。そして実際の夫が彼女との性交を求めても,彼女は拒んでしまうようになるかもしれない。夫の方でも勃起しなくなってしまうかもしれない。女性の月経が終ったとき、もし夫がぐずぐずしていると,夫の代りにペポムルメの方が彼女と先に始めてしまうと、たとえ夫がいくら性交しようとも彼女が妊娠することはない。施術師による治療を受けてようやく、彼女は妊娠するようになる。その治療が功を奏さない場合には、最終的に除霊(ku-kokomola18)もありうる。
27 スディアニ(sudiani)。スーダン人だと説明する人もいるが、ザンジバルの憑依を研究したLarsenは、スビアーニ(subiani)と呼ばれる霊について簡単に報告している。それはアラブの霊ruhaniの一種ではあるが、他のruhaniとは若干性格を異にしているらしい(Larsen 2008:78)。もちろんスーダンとの結びつきには言及されていない。スディアニには男女がいる。厳格なイスラム教徒で綺麗好き。女性のスディアニは男性と夢の中で性関係をもち、男のスディアニは女性と夢の中で性関係をもつ。同じふるまいをする憑依霊にペポムルメ(p'ep'o mulume, mulume=男)がいるが、これは男のスディアニの別名だとされている。いずれの場合も子供が生まれなくなるため、除霊(ku-kokomola)してしまうこともある(DB 214)。スディアニの典型的な症状は、発狂(kpwayuka)して、水、とりわけ海に飛び込む。治療は「海岸の草木muhi wa pwani」28による鍋(nyungu37)と、飲む大皿と浴びる大皿(kombe41)。白いローブ(zurungi,kanzu)と白いターバン、中に指輪を入れた護符(pingu34)。
28 ムヒ(muhi、複数形は mihi)。植物一般を指す言葉だが、憑依霊の文脈では、治療に用いる草木を指す。憑依霊の治療においては霊ごとに異なる草木の組み合わせがあるが、大きく分けてイスラム系の憑依霊に対する「海岸部の草木」(mihi ya pwani(pl.)/ muhi wa pwani(sing.))、内陸部の憑依霊に対する「内陸部の草木」(mihi ya bara(pl.)/muhi wa bara(sing.))に大別される。冷やしの施術や、妖術の施術29においても固有の草木が用いられる。muhiはさまざまな形で用いられる。搗き砕いて香料(mavumba30)の成分に、根や木部は切り彫ってパンデ(pande31)に、根や枝は煎じて飲み薬(muhi wa kunwa, muhi wa kujita)に、葉は水の中で揉んで薬液(vuo)に、また鍋の中で煮て蒸気を浴びる鍋(nyungu37)治療に、土器片の上で炒ってすりつぶし黒い粉状の薬(muhaso, mureya)に、など。ミヒニ(mihini)は字義通りには「木々の場所(に、で)」だが、施術の文脈では、施術に必要な草木を集める作業を指す。
29 ウガンガ(uganga)。癒やしの術、治療術、施術などという訳語を当てている。病気やその他の災に対処する技術。さまざまな種類の術があるが、大別すると3つに分けられる。(1)冷やしの施術(uganga wa kuphoza): 安心安全に生を営んでいくうえで従わねばならないさまざまなやり方・きまり(人々はドゥルマのやり方chidurumaと呼ぶ)を犯した結果生じる秩序の乱れや災厄、あるいは外的な事故がもたらす秩序の乱れを「冷やし」修正する術。(2)薬の施術(uganga wa muhaso): 妖術使い(さまざまな薬を使役して他人に不幸や危害をもたらす者)によって引き起こされた病気や災厄に対処する、妖術使い同様に薬の使役に通暁した専門家たちが提供する術。(3)憑依霊の施術(uganga wa nyama): 憑依霊によって引き起こされるさまざまな病気に対処し、憑依霊と交渉し患者と憑依霊の関係を取り持ち、再構築し、安定させる癒やしの術。
30 マヴンバ(mavumba)。「香料」。憑依霊の種類ごとに異なる。乾燥した草木や樹皮、根を搗き砕いて細かくした、あるいは粉状にしたもの。イスラム系の霊に用いられるものは、スパイスショップでピラウ・ミックスとして購入可能な香辛料ミックス。
31 パンデ(pande, pl.mapande)。草木の幹、枝、根などを削って作る護符32。穴を開けてそこに紐を通し、それで手首、腰、足首など付ける箇所に結びつける。
32 「護符」。憑依霊の施術師が、憑依霊によってトラブルに見舞われている人に、処方するもので、患者がそれを身につけていることで、苦しみから解放されるもの。あるいはそれを予防することができるもの。ンガタ(ngata33)、パンデ(pande31)、ピング(pingu34)、ヒリジ(hirizi35)、ヒンジマ(hinzima36)など、さまざまな種類がある。ピング(pingu)で全部を指していることもある。憑依霊ごとに(あるいは憑依霊のグループごとに)固有のものがある。勘違いしやすいのは、それを例えば憑依霊除けのお守りのようなものと考えてしまうことである。施術師たちは、これらを憑依霊に対して差し出される椅子(chihi)だと呼ぶ。憑依霊は、自分たちが気に入った者のところにやって来るのだが、椅子がないと、その者の身体の各部にそのまま腰を下ろしてしまう。すると患者は身体的苦痛その他に苦しむことになる。そこで椅子を用意しておいてやれば、やってきた憑依霊はその椅子に座るので、患者が苦しむことはなくなる、という理屈なのである。「護符」という訳語は、それゆえあまり適切ではないのだが、それに代わる適当な言葉がないので、とりあえず使い続けることにするが、霊を寄せ付けないためのお守りのようなものと勘違いしないように。
33 ンガタ(ngata)。護符32の一種。布製の長方形の袋状で、中に薬(muhaso),香料(mavumba),小さな紙に描いた憑依霊の絵などが入れてあり、紐で腕などに巻くもの、あるいは帯状の布のなかに薬などを入れてひねって包み、そのまま腕などに巻くものなど、さまざまなものがある。
34 ピング(pingu)。薬(muhaso:さまざまな草木由来の粉)を布などで包み、それを糸でぐるぐる巻きに球状に縫い固めた護符32の一種。厳密にはそうなのだが、護符の類をすべてピングと呼ぶ使い方も広く見られる。
35 ヒリジ(hirizi, pl.hirizi)。スワヒリ語では、コーランの章句を書いて作った護符を指す。革で作られた四角く縫い合わされた小さな袋状の護符で、コーランの章句が書かれた紙などが折りたたまれて封入されている。紐が通してあり、首などから掛ける。ドゥルマでも同じ使い方もされるが、イスラムの施術師が作るものにはヒンジマ(hinzima36)という言葉があり、ヒリジは、ドゥルマでは非イスラムの施術師によるピングなどの護符を含むような使い方も普通にされている。
36 ヒンジマ(hinzima, pl. hinzima)。革で作られた四角く縫い合わされた小さな袋状の護符で、コーランの章句が書かれた紙などが折りたたまれて封入されている。紐が通してあり、首などから掛ける。イスラム教の施術師によって作られる。スワヒリ語のヒリジ(hirizi)に当たるが、ドゥルマではヒリジ(hirizi35)という語は、非イスラムの施術師が作る護符(pinguなど)も含む使い方をされている。イスラムの施術師によって作られるものを特に指すのがヒンジマである。
37 ニュング(nyungu)。nyunguとは土器製の壺のような形をした鍋で、かつては煮炊きに用いられていた。このnyunguに草木(mihi)その他を詰め、火にかけて沸騰させ、この鍋を脚の間において座り、すっぽり大きな布で頭から覆い、鍋の蒸気を浴びる(kudzifukiza; kochwa)。それが終わると、キザchiza38、あるいはziya(池)のなかの薬液(vuo)を浴びる(koga)。憑依霊治療の一環の一種のサウナ的蒸気浴び治療であるが、患者に対してなされる治療というよりも、患者に憑いている霊に対して提供されるサービスだという側面が強い。https://www.mihamamoto.com/research/mijikenda/durumatxt/pot-treatment.htmlを参照のこと
38 キザ(chiza)。憑依霊のための草木(muhi主に葉)を細かくちぎり、水の中で揉みしだいたもの(vuo=薬液)を容器に入れたもの。患者はそれをすすったり浴びたりする。憑依霊による病気の治療の一環。室内に置くものは小屋のキザ(chiza cha nyumbani)、屋外に置くものは外のキザ(chiza cha konze)と呼ばれる。容器としては取っ手のないアルミの鍋(sfuria)が用いられることも多いが、外のキザには搗き臼(chinu)が用いられることが普通である。屋外に置かれたものは「池」(ziya39)とも呼ばれる。しばしば鍋治療(nyungu37)とセットで設置される。
39 ジヤ(ziya, pl.maziya)。「池、湖」。川(muho)、洞窟(pangani)とともに、ライカ(laika)、キツィンバカジ(chitsimbakazi),シェラ(shera)などの憑依霊の棲み処とされている。またこれらの憑依霊に対する薬液(vuo40)が入った搗き臼(chinu)や料理鍋(sufuria)もジヤと呼ばれることがある(より一般的にはキザ(chiza38)と呼ばれるが)。
40 ヴオ(vuo, pl. mavuo)。「薬液」、さまざまな草木の葉を水の中で揉みしだいた液体。すすったり、phungo(葉のついた小枝の束)を浸して雫を患者にふりかけたり、それで患者を洗ったり、患者がそれをすくって浴びたり、といった形で用いる。
41 コンベ(kombe)は「大皿」を意味するスワヒリ語。kombe はドゥルマではイスラム系の憑依霊の治療のひとつである。陶器、磁器の大皿にサフランをローズウォーターで溶いたもので字や絵を描く。描かれるのは「コーランの章句」だとされるアラビア文字風のなにか、モスクや月や星の絵などである。描き終わると、それはローズウォーターで洗われ、瓶に詰められる。一つは甘いバラシロップ(Sharbat Roseという商品名で売られているもの)を加えて、少しずつ水で薄めて飲む。これが「飲む大皿 kombe ra kunwa」である。もうひとつはバケツの水に加えて、それで沐浴する。これが「浴びる大皿 kombe ra koga」である。文字や図像を飲み、浴びることに病気治療の効果があると考えられているようだ。
42 カドゥメ(kadume)は、ペポムルメ(p'ep'o mulume)、ツォビャ(tsovya)などと同様の振る舞いをする憑依霊。共通するふるまいは、女性に憑依して夜夢の中にやってきて、女性を組み敷き性関係をもつ。女性は夫との性関係が不可能になったり、拒んだりするようになりうる。その結果子供ができない。こうした点で、三者はそれぞれの別名であるとされることもある。護符(ngata)が最初の対処であるが、カドゥメとツォーヴャは、取り憑いた女性の子供を突然捕らえて病気にしたり殺してしまうことがあり、ペポムルメ以上に、除霊(kukokomola)が必要となる。
43 マウィヤ(Mawiya)。民族名の憑依霊、マウィヤ人(Mawia)。モザンビーク北部からタンザニアにかけての海岸部に居住する諸民族のひとつ。同じ地域にマコンデ人(makonde44)もいるが、憑依霊の世界ではしばしばマウィヤはマコンデの別名だとも主張される。ともに人肉を食う習慣があると主張されている(もちデマ)。女性が憑依されると、彼女の子供を殺してしまう(子供を産んでも「血を飲まれてしまって」育たない)。症状は別の憑依霊ゴジャマ(gojama45)と同様で、母乳を水にしてしまい、子供が飲むと嘔吐、下痢、腹部膨満を引き起こす。女性にとっては危険な霊なので、除霊(ku-kokomola)に訴えることもある。
44 マコンデ(makonde)。民族名の憑依霊、マコンデ人(makonde)。別名マウィヤ人(mawiya)。モザンビーク北部からタンザニアにかけての海岸部に居住する諸民族のひとつで、マウィヤも同じグループに属する。人肉食の習慣があると噂されている(デマ)。女性に憑依して彼女の産む子供を殺してしまうので、除霊(ku-kokomola)の対象とされることもある。
45 ゴジャマ(gojama)。憑依霊の一種、ときにゴジャマ導師(mwalimu gojama)とも語られ、イスラム系とみなされることもある。狩猟採集民の憑依霊ムリャングロ(Muryangulo/pl.Aryangulo)と同一だという説もある。ひとつ目の半人半獣の怪物で尾をもつ。ブッシュの中で人の名前を呼び、うっかり応えると食べられるという。ブッシュで追いかけられたときには、葉っぱを撒き散らすと良い。ゴジャマはそれを見ると数え始めるので、その隙に逃げれば良いという。憑依されると、人を食べたくなり、カヤンバではしばしば斧をかついで踊る。憑依された人は、人の血を飲むと言われる。彼(彼女)に見つめられるとそれだけで見つめられた人の血はなくなってしまう。カヤンバでも、血を飲みたいと言って子供を追いかけ回す。また人肉を食べたがるが、カヤンバの席で前もって羊の肉があれば、それを与えると静かになる。ゴジャマをもつ者は、普段の状況でも食べ物の好みがかわり、蜂蜜を好むようになる。また尿に血や膿が混じる症状を呈することがある。さらにゴジャマをもつ女性は子供がもてなくなる(kaika ana)かもしれない。妊娠しても流産を繰り返す。その場合には、雄羊(ng'onzi t'urume)の供犠でその血を用いて除霊(kukokomola18)できる。雄羊の毛を縫い込んだ護符(pingu)を女性の胸のところにつけ、女性に雄羊の尾を食べさせる。
46 ドゥングマレ(dungumale)。母親に憑いて子供を捕らえる憑依霊。症状:発熱mwiri moho。子供泣き止まない。嘔吐、下痢。nyama wa kuusa(除霊ku-kokomola18の対象になる)21。黒いヤギmbuzi nyiru。ヤギを繋いでおくためのロープ。除霊の際には、患者はそのロープを持って走り出て、屋敷の外で倒れる。ドゥングマレの草木: mudungumale=muyama
47 ジネ・ムァンガ(jine mwanga)。イスラム系の憑依霊ジネの一種。別名にソロタニ・ムァンガ(ムァンガ・サルタン(sorotani mwanga))とも。ドゥルマ語では動詞クァンガ(kpwanga, ku-anga)は、「(裸で)妖術をかける、襲いかかる」の意味。スワヒリ語にもク・アンガ(ku-anga)には「妖術をかける」の意味もあるが、かなり多義的で「空中に浮遊する」とか「計算する、数える」などの意味もある。形容詞では「明るい、ギラギラする、輝く」などの意味。昼夜問わず夢の中に現れて(kukpwangira usiku na mutsana)、組み付いて喉を絞める。症状:吐血。女性に憑依すると子どもの出産を妨げる。ngataを処方して、出産後に除霊 ku-kokomolaする。
48 トゥヌシ(tunusi)。ヴィトゥヌシ(vitunusi)とも。憑依霊の一種。別名トゥヌシ・ムァンガ(tunusi mwanga)。イスラム系の憑依霊ジネ(jine22)の一種という説と、ニューニ(nyuni16)の仲間だという説がある。女性がトゥヌシをもっていると、彼女に小さい子供がいれば、その子供が捕らえられる。ひきつけの症状。白目を剥き、手足を痙攣させる。女性自身が苦しむことはない。この症状(捕らえ方(magbwiri))は、同じムァンガが付いたイスラム系の憑依霊、ジネ・ムァンガ49らとはかなり異なっているので同一視はできない。除霊(kukokomola18)の対象であるが、水の中で行われるのが特徴。
49 ムァンガ(mwanga)。憑依霊の名前。「ムァンガ導師 mwalimu mwanga」「アラブ人ムァンガ mwarabu mwanga」「ジネ・ムァンガ jine mwanga」あるいは単に「ムァンガ mwanga」と呼ばれる。イスラム系の憑依霊。昼夜を問わず、夢の中に現れて人を組み敷き、喉を絞める。主症状は吐血。子供の出産を妨げるので、女性にとっては極めて危険。妊娠中は除霊できないので、護符(ngata)を処方して出産後に除霊を行う。また別に、全裸になって夜中に屋敷に忍び込み妖術をかける妖術使いもムァンガ mwangaと呼ばれる。kpwanga(=ku-anga)、「妖術をかける」(薬などの手段に訴えずに、上述のような以上な行動によって)を意味する動詞(スワヒリ語)より。これらのイスラム系の憑依霊が人を襲う仕方も同じ動詞で語られる。
50 ツォビャ(tsovya)。子供を好まず、母親に憑いて彼女の子供を殺してしまう。夜、夢の中にやってきて彼女と性関係をもつ。ニューニ16の一種に加える人もいる。鋭い爪をもった憑依霊(nyama wa mak'ombe)。除霊(kukokomola18)の対象となる「除去の霊nyama wa kuusa21」。see p'ep'o mulume26, kadume42
tsovyaの別名とされる「内陸部のスディアニ」の絵
51 ライカ・ムェンド(laika mwendo)。動きの速いことからムェンド(mwendo)と呼ばれる。mwendoという語はスワヒリ語と共通だが、「速度、距離、運動」などさまざまな意味で用いられる。唱えごとの中では「風とともに動くもの(mwenda na upepo)」と呼びかけられる。別名ライカ・ムクシ(laika mukusi)。すばやく人のキブリを奪う。「嗅ぎ出し」にあたる施術師は、大急ぎで走っていって,また大急ぎで戻ってこなければならない.さもないと再び chivuri を奪われてしまう。症状: 激しい狂気(kpwayuka vyenye)。
52 ライカ・ムクシ(laika mukusi)。クシ(kusi)は「暴風、突風」。キククジ(chikukuzi)はクシのdim.形。風が吹き抜けるように人のキブリを奪い去る。ライカ・ムェンド(laika mwendo) の別名。
53 ライカ・トブェ(laika tophe)。トブェ(tophe)は「泥」。症状: 口がきけなくなり、泥や土を食べたがる。泥の中でのたうち回る。別名ライカ・ニョカ(laika ra nyoka)、ライカ・マフィラ(laika mwafira54)、ライカ・ムァニョーカ(laika mwanyoka55)、ライカ・キフォフォ(laika chifofo)。
54 ライカ・ムァフィラ(laika mwafira)、fira(mafira(pl.))はコブラ。laika mwanyoka、laika tophe、laika nyoka(laika ra nyoka)などの別名。
55 ライカ・ムァニョーカ(laika mwanyoka)、nyoka はヘビ、mwanyoka は「ヘビの人」といった意味、laika chifofo、laika mwafira、laika tophe、laika nyokaなどの別名
56 ライカ・キフォフォ(laika chifofo)。キフォフォ(chifofo)は「癲癇」あるいはその症状。症状: 痙攣(kufitika)、口から泡を吹いて倒れる、人糞を食べたがる(kurya mavi)、意識を失う(kufa,kuyaza fahamu)。ライカ・トブェ(laika tophe)の別名ともされる。
57 ライカ・ドンド(laika dondo)。dondo は「乳房 nondo」の aug.。乳房が片一方しかない。症状: 嘔吐を繰り返し,水ばかりを飲む(kuphaphika, kunwa madzi kpwenda )。キツィンバカジ(chitsimbakazi13)の別名ともいう。
58 ライカ・キウェテ(laika chiwete)。片手、片脚のライカ。chiweteは「不具(者)」の意味。症状: 脚が壊れに壊れる(kuvunza vunza magulu)、歩けなくなってしまう。別名ライカ・グドゥ(laika gudu)
59 ライカ・グドゥ(laika gudu)。ku-gudula「びっこをひく」より。ライカ・キウェテ(laika chiwete)の別名。
60 ライカ・ムバワ(laika mbawa)。バワ(bawa)は「ハンティングドッグ」。病気の進行が速い。もたもたしていると、血をすべて飲まれてしまう(kunewa milatso)ことから。症状: 貧血(kunewa milatso)、吐血(kuphaphika milatso)
61 ライカ・ツル(laika tsulu)。ツル(tsulu)は「土山、盛り土」。腹部が土丘(tsulu)のように膨れ上がることから。
62 マクンバ(makumba)。憑依霊デナ(dena63)の別名。
63 デナ(dena)。憑依霊の一種。ギリアマ人の長老。ヤシ酒を好む。牛乳も好む。別名マクンバ(makumbaまたはmwakumba)。突然の旋風に打たれると、デナが人に「触れ(richimukumba mutu)」、その人はその場で倒れ、身体のあちこちが「壊れる」のだという。瓢箪子供に入れる「血」はヒマの油ではなく、バター(mafuha ga ng'ombe)とハチミツで、これはマサイの瓢箪子供と同じ(ハチミツのみでバターは入れないという施術師もいる)。症状:発狂、木の葉を食べる、腹が腫れる、脚が腫れる、脚の痛みなど、ニャリ(nyari64)との共通性あり。治療はアフリカン・ブラックウッド(muphingo)ムヴモ(muvumo/Premna chrysoclada)ミドリサンゴノキ(chitudwi/Euphorbia tirucalli)の護符(pande31)と鍋。ニャリの治療もかねる。要求:鍋、赤い布、嗅ぎ出し(ku-zuza)の仕事。ニャリといっしょに出現し、ニャリたちの代弁者として振る舞う。
64 ニャリ(nyari)。憑依霊のグループ。内陸系の憑依霊(nyama a bara)だが、施術師によっては海岸系(nyama a pwani)に入れる者もいる(夢の中で白いローブ(kanzu)姿で現れることもあるとか、ニャリの香料(mavumba)はイスラム系の霊のための香料だとか、黒い布の月と星の縫い付けとか、どこかイスラム的)。カヤンバの場で憑依された人は白目を剥いてのけぞるなど他の憑依霊と同様な振る舞いを見せる。実体はヘビ。症状:発狂、四肢の痛みや奇形。要求は、赤い(茶色い)鶏、黒い布(星と月の縫い付けがある)、あるいは黒白赤の布を継ぎ合わせた布、またはその模様のシャツ。鍋(nyungu)。さらに「嗅ぎ出し(ku-zuza)10」の仕事を要求することもある。ニャリはヘビであるため喋れない。Dena63が彼らのスポークスマンでありリーダーで、デナが登場するとニャリたちを代弁して喋る。また本来は別グループに属する憑依霊ディゴゼー(digozee65)が出て、代わりに喋ることもある。ニャリnyariにはさまざまな種類がある。ニャリ・ニョカ(nyoka): nyokaはドゥルマ語で「ヘビ」、全身を蛇が這い回っているように感じる、止まらない嘔吐。よだれが出続ける。ニャリ・ムァフィラ(mwafira):firaは「コブラ」、ニャリ・ニョカの別名。ニャリ・ドゥラジ(durazi): duraziは身体のいろいろな部分が腫れ上がって痛む病気の名前、ニャリ・ドゥラジに捕らえられると膝などの関節が腫れ上がって痛む。ニャリ・キピンデ(chipinde): ku-pindaはスワヒリ語で「曲げる」、手脚が曲がらなくなる。ニャリ・キティヨの別名とも。ニャリ・ムァルカノ(mwalukano): lukanoはドゥルマ語で筋肉、筋(腱)、血管。脚がねじ曲がる。この霊の護符pande31には、通常の紐(lugbwe)ではなく野生動物の腱を用いる。ニャリ・ンゴンベ(ng'ombe): ng'ombeはウシ。牛肉が食べられなくなる。腹痛、腹がぐるぐる鳴る。鍋(nyungu)と護符(pande)で治るのがジネ・ンゴンベ(jine ng'ombe)との違い。ニャリ・ボコ(boko): bokoはカバ。全身が震える。まるでマラリアにかかったように骨が震える。ニャリ・ボコのカヤンバでの演奏は早朝6時頃で、これはカバが水から出てくる時間である。ニャリ・ンジュンジュラ(junjula):不明。ニャリ・キウェテ(chiwete): chiweteはドゥルマ語で不具、脚を壊し、人を不具にして膝でいざらせる。ニャリ・キティヨ(chitiyo): chitiyoはドゥルマ語で父息子、兄弟などの同性の近親者が異性や性に関する事物を共有することで生じるまぜこぜ(maphingani/makushekushe)がもたらす災厄を指す。ニャリ・キティヨに捕らえられると腰が折れたり(切断されたり)=ぎっくり腰、せむし(chinundu cha mongo)になる。胸が腫れる。
65 ディゴゼー(digozee)。憑依霊ドゥルマ人の一種とも。田舎者の老人(mutumia wa nyika)。極めて年寄りで、常に毛布をまとう。酒を好む。ディゴゼーは憑依霊ドゥルマ人の長、ニャリたちのボスでもある。ムビリキモ(mubilichimo66)マンダーノ(mandano67)らと仲間で、憑依霊ドゥルマ人の瓢箪を共有する。症状:日なたにいても寒気がする、腰が断ち切られる(ぎっくり腰)、声が老人のように嗄れる。要求:毛布(左肩から掛け一日中纏っている)、三本足の木製の椅子(紐をつけ、方から掛けてどこへ行くにも持っていく)、編んだ肩掛け袋(mukoba)、施術師の錫杖(muroi)、動物の角で作った嗅ぎタバコ入れ(chiko cha pembe)、酒を飲むための瓢箪製のコップとストロー(chiparya na muridza)。治療:憑依霊ドゥルマの「鍋」、煙浴び(ku-dzifukiza 燃やすのはボロ布または乳香)。
66 ムビリキモ(mbilichimo)。民族名の憑依霊、ピグミー(スワヒリ語でmbilikimo/(pl.)wabilikimo)。身長(kimo)がない(mtu bila kimo)から。憑依霊の世界では、ディゴゼー(digozee)と組んで現れる。女性の霊だという施術師もいる。症状:脚や腰を断ち切る(ような痛み)、歩行不可能になる。要求: 白と黒のビーズをつけた紺色の(ムルングの)布。ビーズを埋め込んだ木製の三本足の椅子。憑依霊ドゥルマ人の瓢箪に同居する。
67 マンダーノ(mandano)。憑依霊。mandanoはドゥルマ語で「黄色」。女性の霊。つねに憑依霊ドゥルマ人とともにやってくる。独りでは来ない。憑依霊ドゥルマ人、ディゴゼー、ムビリキモ、マンダーノは一つのグループになっている。症状: 咳、喀血、息が詰まる。貧血、全身が黄色くなる、水ばかり飲む。食べたものはみな吐いてしまう。要求: 黄色いビーズと白いビーズを互違いに通した耳飾り、青白青の三色にわけられた布(二辺に穴あき硬貨(hela)と黄色と白のビーズ飾りが縫いつけられている)、自分に捧げられたヤギ。草木: mutundukula、mudungu
68 ク・ツォザ・ツォガ(ku-tsodza tsoga)。妖術の治療などにおいて皮膚に剃刀で切り傷をつけ(ku-tsodza)、そこに薬(muhaso)を塗り込む行為。ツォガ(tsoga)は薬を塗り込まれた傷。憑依霊は、とりわけイスラム系の憑依霊は、自分の憑いている者がこうして黒い薬を塗り込まれることを嫌う。したがって施術には前もって憑依霊の同意を取って行う必要がある。
69 憑依霊シェラに対する治療。シェラの施術師となるには必須の手続き。シェラは本来素早く行動的な霊なのだが、重荷(mizigo70)を背負わされているため軽快に動けない。シェラに憑かれた女性が家事をサボり、いつも疲れているのは、シェラが重荷を背負わされているため。そこで「重荷を下ろす」ことでシェラとシェラが憑いている女性を解放し、本来の勤勉で働き者の女性に戻す必要がある。長い儀礼であるが、その中核部では患者はシェラに憑依され、屋敷でさまざまな重荷(水の入った瓶や、ココヤシの実、石などの詰まった網籠を身体じゅうに掛けられる)を負わされ、施術師に鞭打たれながら水辺まで進む。水辺には木の台が据えられている。そこで重荷をすべて下ろし、台に座った施術師の女助手の膝に腰掛けさせられ、ヤギを身体じゅうにめぐらされ、ヤギが供犠されたのち、患者は水で洗われ、再び鞭打たれながら屋敷に戻る。その過程で女性がするべきさまざまな家事仕事を模擬的にさせられる(薪取り、耕作、水くみ、トウモロコシ搗き、粉挽き、料理)、ついで「夫」とベッドに座り、父(男性施術師)に紹介させられ、夫に食事をあたえ、等々。最後にカヤンバで盛大に踊る、といった感じ。まさにミメティックに、重荷を下ろし、家事を学び直し、家庭をもつという物語が実演される。またシェラの癒やしの術を外に出すンゴマにおいても、「重荷下ろし」はその重要な一部として組み込まれている。
70 ムジゴ(muzigo, pl.mizigo)。「荷物」「重荷」。
71 イキリクまたはキリク(ichiliku)。憑依霊シェラ(shera9)の別名。シェラには他にも重荷を背負った女(muchet'u wa mizigo)、長い髪の女(mwadiwa=mutu wa diwa, diwa=長い髪)、狂気を煮たてる者(mujita k'oma)、高速の女((mayo wa mairo) もともととても素速い女性だが、重荷を背負っているため速く動けない)、気狂い女(muchet'u wa k'oma)、口軽女(chibarabando)など、多くの別名がある。無駄口をたたく、他人と折り合いが悪い、分別がない(mutu wa kutsowa akili)といった属性が強調される。
72 ムチェツ・ワ・ミジゴ(muchet'u wa mizigo)。「重荷の女」。憑依霊シェラ9の別名。治療には「重荷下ろし」のカヤンバ(kayamba ra kuphula mizigo)が必要。重荷下ろしのカヤンバ
73 ムチェツ・ワ・コマ(muchet'u wa k'oma)。「きちがい女」。憑依霊シェラ9の別名ともいう。
74 ムジタ・コマ(mujita k'oma)。「狂気を煮立てる者」。憑依霊シェラ(shera9)の別名の一つ。憑依霊ディゴ人(ムディゴ(mudigo75))の別名ともされる。
75 ムディゴ(mudigo)。民族名の憑依霊、ディゴ人(mudigo)。しばしば憑依霊シェラ(shera=ichiliku)もいっしょに現れる。別名プンガヘワ(pungahewa, スワヒリ語でku-punga=扇ぐ, hewa=空気)、ディゴの女(muchet'u wa chidigo)。ディゴ人(プンガヘワも)、シェラ、ライカ(laika)は同じ瓢箪子供を共有できる。症状: ものぐさ(怠け癖 ukaha)、疲労感、頭痛、胸が苦しい、分別がなくなる(akili kubadilika)。要求: 紺色の布(ただしジンジャjinja という、ムルングの紺の布より濃く薄手の生地)、癒やしの仕事(uganga)の要求も。ディゴ人の草木: mupholong'ondo, mup'ep'e, mutundukula, mupera, manga, mubibo, mukanju
76 ムチェツ・ワ・キディゴ(muchet'u wa chidigo)。「ディゴ女」。憑依霊シェラ9の別名。あるいは憑依霊ディゴ人(mudigo75)の女性であるともいう。
77 ムヮディワ(mwadiwa)。「長い髪の女」。憑依霊シェラの別名のひとつともいう。ディワ(diwa)は「長い髪」の意。ムヮディワをマディワ(madiwa)と発音する人もいる(特にカヤンバの歌のなかで)。mayo mwadiwa、mayo madiwa、nimadiwaなどさまざまな言い方がされる。
78 ムコバ(mukoba)。持ち手、あるいは肩から掛ける紐のついた編み袋。サイザル麻などで編まれたものが多い。憑依霊の癒しの術(uganga)では、施術師あるいは癒やし手(muganga)がその瓢箪や草木を入れて運んだり、瓢箪を保管したりするのに用いられるが、癒しの仕事を集約する象徴的な意味をもっている。自分の祖先のugangaを受け継ぐことをムコバ(mukoba)を受け継ぐという言い方で語る。また病気治療がきっかけで患者が、自分を直してくれた施術師の「施術上の子供」になることを、その施術師の「ムコバに入る(kuphenya mukobani)」という言い方で語る。患者はその施術師に4シリングを払い、施術師はその4シリングを自分のムコバに入れる。そして患者に「ヤギと瓢箪いっぱいのヤシ酒(mbuzi na kadzama)」(20シリング)を与える。これによりその患者はその施術師の「ムコバ」に入り、その施術上の子供になる。施術上の子供を辞めるときには、ただやめてはいけない。病気になる。施術上の子供は施術師に「ヤギと瓢箪いっぱいのヤシ酒(mbuzi na kadzama)」を支払い、4シリングを返してもらう。これを「ムコバから出る(kulaa mukobani)」という。
79 ク・ツヌカ(ku-tsunuka)。憑依霊が人にとり憑くのは、つねに憑依霊側に主導権がある。霊と偶然遭遇してしまう経験もまれにあるが、これも含め、霊が突然相手を気に入り、「惚れて」とり憑くのである。これを表現する動詞が ku-tsunuka で「惚れる、好意をもつ、目をつける」の意で、この意味で最も広く用いられる動詞。他に ku-gbwira「捕らえる」、ku-gbwavukira「突然襲う」、ku-pagaa(スワヒリ語)「とり憑く」も用いられる。
80 ンゲレンゲはこのカヤンバが開催された場所の地名。アウトリガー付きの船ンガラワ(ngarawa)と少し音が似ているということで、ソリストがアドリブで挿入したものと思われる。
81 キヌ(chinu)。「搗き臼」。憑依の文脈では、laikaやsheraのための薬液(vuo)を入れる容器として用いられる。そのときはそれは「キザ(chiza)」「池(ziya)」などと呼ばれる。
82 キシング(chisingu, pl.visingu)。憑依霊の施術師が被るビーズを紐に通して作った輪状の被り物。
83 トゥンゴ(tungo, pl.matungo)。ビーズを紐に通して作った飾り物で、関節部に身につける。施術師の装束の一部。「制作する、ビーズ飾りを身につける」を意味する動詞ク・トゥンガ(ku-tunga)より。集合的にマレロ(marero84)ともいう。
84 マレロ(marero pl.のみ)。ビーズ(ushanga)で作った装身具、特に施術師らが身につける装身具の総称。chisingu 頭部につけるもの、tungo(pl. matungo) 関節部につけるもの、mudimba 首から背中にかけてつけるもの、mudzele たすき掛けにつけるもの、など。